HÜDHÜD

HÜDHÜD

         Saatler boyu inatla, yılmadan kanat çırpıyorum. Bitap düştüm. Kanatlarımın altı kan ter içinde kaldı. Ama biraz daha ilerleyip, en azından bir yerleşim yerine konmam daha iyi olacak. Havaların Afrika dışında da ısınması ile birlikte annem ve babamla birlikte adını ilk kez duyduğum, Anadolu’ya doğru uzun soluklu bir göçe çıktık. Onlar daha önceleri bu diyara gelmişlerdi. Benim ilk gelişim. Ben de büyüdüm ve artık denizleri, dağları ve ülkeleri aşıp yeni göçlere çıkacak kadar geliştim.

         Afrika’dan yola çıkıp, en nihayetinde Anadolu denilen toprakların semalarında kanat çırpıyoruz.  Bu toprakların güzelliğine ve muhteşem tabiatına bütün benliğimle vuruldum. Büyülendim. Ardımızda inanılmaz güzellikte güzel yerleşim yerlerini ardımızda bıraktık. Daha az ağaçlıklı geniş bir alanı alabildiğine kaplayan bu bozkıra gelmeden önce, ben şaşkınlıkla etrafımı seyre dalmıştım. Kendimden geçmiş bir halde kanat çırpmaya devam ederken, annem, babam, kardeşlerim ve akrabalarımın dahil olduğu büyük göç kafilesinden bıhaber ayrıldığımı fark ettim. Onları kayıp ettiğimi görünce minik yüreğimi büyük bir korku sardı. Yaklaşık iki gündür beyhude bir arayış içindeyim. Bu bölgede, büyük buğday ve arpa tarlalarının genişliğinin görünümü gözlerinizi yoracak bir büyüklükte. Saatlerce aynı manzaraya takılıp kaldım. Artık umudumu tamamen yitirdim. Büyük bir umutsuzluk içindeyim ve kendimi çok mutsuz hissediyorum. Bahtsız başımın çaresine bakmaktan başka seçeneğim kalmadı. Oldum olası üzerimden atamadığım dalgınlığım talihsiz başıma bunu da getirdi.

         Birazdan öyle veya böyle yeryüzüne iniş yapmak zorundayım. İndiğim zaman acaba kaç kişi benim bir Hüdhüd kuşu veya diğer adımla Çavuş kuşu olduğumu anlayacak. Böylesi bir bozkırda tanınıyor olabileceğimi hiç sanmıyorum.

         Annem, babam, kardeşlerim ve akrabalarım büyük bir üzüntüyle şimdi her yerde beni arıyorlardır. Ama sesimi duyuramam. “Hüd hüd” diye ötüp, onları çağıramam. Bu bozkıra kayıp olduğum iki gün içinde defalarca kondum. Fazla ağaçlıklı ve yeşil bir alan olmasa da bizim besinimiz olan böcek, karınca ve diğer omurgasız canlılar açısından zengin bir yer. Bu konuda herhangi bir şikayetim söz konusu değil.

         Şu an büyük bir köyün üzerinde zig zaglar çizerek uçuyorum. Benim gibi renkli bir kuşun bu bölgede yer alacağını sanmıyorum. Başımdaki renkli tepeliğim ve kanatlarımdaki çizgilerimle hayli gösterişliyim. Tam bir asker milleti olan Türkler kanatlarımdaki çizgilerimden dolayı beni “Çavuş Kuşu” veya “İbibik” olarak adlandırmışlar. Çavuşluk öylesi yüksek bir rütbe değil elbet. Asker olmayı hiç yeğlemem. Bunun yanı sıra “İbibik” adımı  içeren türküler de yok değil.

“Kara gözlüm efkarlanma gül gayri

İbibikler öter ötmez ordayım

Mektubunda diyorsun ki gel gayri

Vatan borcu biter bitmez ordayım”

Bana çıkardığım sesten dolayı “Hüdhüd Kuşu” diyenler de var. Bence bu kulağa daha hoş geliyor.

         Sanırım köydeki bu evin önüne insem iyi olacak. Evin bahçesinde birkaç tane ağaç da boy gösteriyor. Ağacın ve yeşilliğin olduğu yerde yiyecek bir şeyler de bulunur. Yere inmek üzere alçaldığımda köy yolunun yanı başındaki tabelada Büyükcamili adı yazılıydı. Şu an bahçesine konduğum ev köy yoluna çok yakın. Ev halkından kimseleri henüz göremedim. Hemen domates fidesinin altında kıvrılarak hareket eden bir solucan ve az ileride karınca yuvasından birkaç tanesiyle karnımı doyurdum.

         Gagamdaki son karıncayı da iştahla boğazımdan aşağı salıyordum ki, otuz metre kadar ileride bulunan evinden, hafif bir aksama ile bahçeye doğru gelen yaşlı bir kadının geldiğini gördüm. Yürüme esnasında dizlerinde duyduğu can alıcı ağrıyı kırışıklıkların sardığı yüzünde hissediliyordu. Bir gözünü de sürekli kısıyordu. Belli ki, o gözü çok iyi görmüyordu. Telaşla dibinde bulunduğum zerdali ağacının en yakın dalına kondum. Yaklaşmakta olan yaşlı kadın görkemli renklerle bezeli kanatlarımı anında fark etti. Çehresine büyük bir şaşkınlık ifadesi yayıldı. Bahçe kapısını aralayıp olduğu yerde durdu ve hayranlıkla alımlı renklerime bakmaya koyuldu. Belli ki bugüne değin benim türümde başka bir kuş görmemişti. Beni ürkütmemek için olacak usulca iki adım daha atıp, iğde ağacına yakın bir yerde toprağa oturdu. İğde ağacından buram buram kokular yayılıyordu. Gördüğüm kadar ile kadından zarar gelmeyeceği güvenini hemen edindim. Ben zerdali dalında, O iğde ağacına yakın toprakta oturduğu yerde karşılıklı uzun uzadıya bakıştık. Kemerli burnunun etrafında benekler var. Kör olduğunu tahmin ettiğim gözü diğerine kıyasla daha küçük gibi.

         Size kendimden yeterince söz edemedim. Kuş olarak, bu denli güzel olunca mütevazi olmanın da pek gereği yok. Kanatlarım ve kuyruğum olabildiğince alacalıdır. Bedenimin diğer bölümleri pembeye çalan açık kahve rengidir. Çok alımlı olan şah şaşalı tepeliğimin uçları ise siyahtır.

         Bir İran efsanesine göre bendeniz Hüdhüd kuşu zamanında çok güzel bir kadınmışım. Günlerden bir gün odamda yarı çıplak, belime kadar uzanan kömür karası saçlarımı tarayadururken, kayınbabam yanlışlıkla odama girince, utancımdan başımda tarağımla aniden bir kuşa dönüştüm. Kanatlanıp, açık pencereden gökyüzüne havalandım. Başımdaki süslü tepeliğim de, o gün uçma esnasında unuttuğum taraktır. İran'lılar bu nedenle beni "tarak başlı" anlamına gelen "Şaneser" diye adlandırırlar.

         Önemli bir özelliğim de yer altında kimselerin göremeyeceği su kitlelerini görmemdir. O nedenle Süleyman Peygamberin oluşturduğu orduda kılavuz olarak  ben de yer aldım.

         İnsanları kötü bakışlardan koruduğum gibi, yapılan büyüleri de anında bozarım. Benim resimlerim evlerde kötü cinlere, kem gözlere karşı duvarlara asılır. Rüyalarınızda beni görmeniz halinde sıkıntılarınızdan kurtulacağınız, suya kavuşacağınız, emniyette olacağınız ve misafirinizin geleceği anlamına gelir. En güzeli de sevgililerden haberler getiririm. Heyecanla atan yürekleri mümkün olduğu kadar rahatlatırım.

         Zorunlu olarak yerleşmeye karar verdiğim Büyükcamili Köyü’nde bir yerde ev sahibim sayılan, ayağı duyduğu ağrılardan dolayı aksayan ve bir gözü görmediğinden kendisine Kör Zewe adı verilen yaşlı teyzemle ilişkilerimizi oldukça geliştirdik. Zewe Teyzem gününün büyük bir kısmını bahçede benimle birlikte geçiriyor. Karşılıklı aşıklar gibi saatlerce bakışıyoruz. Zaman zaman bana içini döküyor. Yaşamın zorluklarını, özlemlerini, yapamadıklarını, keşkelerini, ayrılıklarını, savaşları, fakirliği, hastalıkları, sevgiyi, güzellikleri, umutları ve ne yazık ki, dünya insanlığının o kahreden kötü gidişatını anlatıyor. Ben de her ne zaman sohbete eşlik etmek için “hüd hüd” dememle birlikte, O başındaki eşarbını aralayıp, kır saçlarını karıştırıyor. O an yüzünde mutlu olduğuna dair bir esintinin yayıldığını hissediyorum. Haliyle bu hali beni de mutlu ediyor. Ailemden bihaber aylar geçeduruyor. Tek tesellim, tutanağım dünyalar tatlısı Zewe teyzem oldu. Karşılıklı birbirimizi çok seviyoruz. O’nun tabiatla iç içeliği, yakınlığı doğrusu görülmeye değer. Bütün insanlar tabiata bu denli yakınlık duyuyor olsa, yeryüzü daha yaşanılır bir gezegen olurdu. Tabiata ne denli yakın olunursa, bir o kadar da vicdanlı olunuyor kanaatindeyim.

         Zewe teyzemi bekliyordum. Sohbetini, güneşe yüzünü dönüşünü, dizlerini ovmasını, saçlarını güllü eşarbını aralayıp açmasını ve bana olan o içimi hoş eden, her şeyi unutturan bakışlarını özledim. Çok gecikmeden çıkageldi. Kendisini mutlulukla selamladım. Benim kaldıramayacağım taşların altında, benim için solucanlar aradı. Elindeki çubukla zerdali ağacının kovuğuna yaptığım yuvaya bıraktı. 
         Bugün de hayli dertleştik. Gün alaca bir karanlığa büründü. Kalkıp evine gitme vakti, beraberinde ayrılığı da getirdi. Ayağa kalktı. Eteğindeki tozları çırptı. Sonrasında, biçare halde bir şeyler arandığını gördüm. Anlaşılan evinin anahtarını düşürmüştü. O bahçede dört bir yana bakınırken, ben de telaşla aramaya koyuldum. Gözlerim iyidir. Ben ki, onlarca metre toprak altındaki suları dahi görürüm. Böyle olmasaydı zaten Süleyman Peygamber beni ordusunun kılavuzu olarak tayin etmezdi. Az ileride anahtarın biber fidelerinin arasında toprağa karıştığını gördüm. İki kanat çırpışı ile uçtum. Anahtarın bulunduğu yere toz kaldırmadan indim. “Hüd hüd – Orada… Orada” diye üst üste öttüm. Görseniz nasıl mutlu oldu. O anahtarını cebine koyarken, ben de sağ omuzuna usulca kondum. Uzun gagama ard arda çok tatlı bir öpücükler verdi. Ardından da büyük bir şefkat ve sevgiyle kanatlarımı sıvazladı. Minnet dolu gözlerle tekrar yuvama kanat çırpmamı yine hayranlıkla izledi. Annemi, babamı ve kardeşlerimi O'nunla tanıştırmayı ne çok isterdim. Ağrılar içinde aheste adımlarla evine doğru ayağını sürüyerek uzaklaştı. Bir de kendisinden bir kaç yaş büyük, ama çok daha dinç görünen kocası var. O bize hiç takılmıyor. Çocuklarının her biri bir yerdeler. Onları bir başlarına yapayalnız bırakmışlar. Ömürleri bol olsun, sağ olsunlar. Ah... Benim Büyükcamili Köyü’ndeki biricik Zewe teyzem.

Amsterdam, 17 Nisan 2017

AŞK ZÜĞÜRDÜ

AŞK ZÜĞÜRDÜ

         Basık bir havanın hakim olduğu öğle sonrasında, kısa bir şekerleme yaptım. O nedenle, gecenin ilerleyen saatleri olduğu halde uykum iyiden iyiye kaçtı. Yatakta o yana-buyana dört dönmelerim de kâr etmedi. Soluğu zorunlu olarak şiş gözlerimle balkonda aldım. Yorgunum. Uykumun vefasız bir yar misali beni terk etmesinde, bunaltıcı yaz sıcağının da etkisi olsa gerek. Büyükcamili Köyü’ndeyim ve seksen dört yaşındayım. “Kör Zewe” olarak nam salan, okuduğunuz öykülerin de kahramanlarından biri olan, hayat arkadaşım kadar tanınmıyor olabilirim. Bir iki öykünün kahramanı olabilmeyi başarırsam, bakarsınız ben de en az O’nun kadar bir üne kavuşurum.

         Biz yaşlı insanların hayatlarının daha hızlı geçtiğine dair üzerimden atamadığım kalıcı bir intiba var bende. Yaşlıların avuçlarında sıkıca tutmayı beceremediği ve kanat çırpmalarıyla uçup giden değerleri, geçen her günle birlikte çoğalıyor. İnsan ömrü çok da uzun bir zaman birimi olarak görülmemeli. Aslında bir nevi kelebek ömrü. Lakin bugüne değin ne çok şey gördük, yaşadık ve şahit olduk. Şaşılası bir dünya. Yaşayageldiğimiz bu renklilik; doğup büyüdüğümüz coğrafyadan da kaynaklanıyor olabilir. Her anı olaylara gebe, daimi bir hareketlilik, bir adım ileri ve ne yazık ki çok geçmeden on adım geriye olan dönüşler çok yaşandı, yaşanıyor. Görünen o ki, daha çok yaşanacak da! Bu coğrafyaya biçilen kaftan da bu olsa gerek.

         Balkondayım. Bütün ışıkları söndürdüm. Adeta pusuya yatmış bir vaziyette pür dikkat Büyükcamili’yi dinliyorum. Oğlum uzun yıllar önce bana çok sevdiğini söylediği bir şairden bir şiir okumuştu. Şiirden çok anlamadığım halde, bu mısraları ben de çok sevmiştim. Malum, yaşlı hafızası, yanılmıyorsam şairin adı Orhan Veli’ydi. Şair yıllarca önce, dünya şehri güzel İstanbul’u dinleyip, duyduklarını şiirle dile getirmişti. Kıyaslamak gibi olmasın. Tesadüf bu ya, ben de şu an İç Anadolu’da küçük bir Kürt köyünü dinliyorum. Hatırladığım kadarı ile şair, devasa şehri gündüz vakti dinlemiş. Şair olmayan, sıradan bir köylü olan ben Heyderi Hecike de küçük bir köyü gecenin kırkında dinliyorum. Aradaki fark akıllara ziyan. Bir ayrıcalık daha var ki, dinleme esnasında O’nun gözleri kapalı, benim ise açık, şişkin ve yorgun. O kısacık şiirde pek çok olayı olabildiğince bütünüyle büyük bir ustalıkla anlatmış. O büyük şehir, bu şiiri hatırlamamla birlikte anında gözlerimin önünde canlanıyor.

         Camili'de gökyüzü gündüzleri mavinin bin bir tonu ile hergün yeniden boyanır. Şu an rengini seçmek mümkün değil. Gece vaktinde gökyüzü karanlık bir boşluk gibi. Bugün sanki dünyanın bütün yıldızları bu köyün semalarında buluşmak üzere üşüşmüşler. Her yıldız bir pırlanta parıltısında. Üst üste alt alta, iğne atsan gökyüzündeki boşluğa düşmez. Rastgele bir yıldıza saplanıp kalır. İnsanın “Ne var, ne oluyor, neden hepiniz elbirliği yapıp, bu göğe üşüştünüz?” diye sorası geliyor. Cevap alabilir miyim bilemiyorum.

         Galiba bir yerlerde küçük bir kavga başladı. Büyükçe bir yıldız, daha küçük olan, ama öne çıkmaya kalkışan yıldızı var gücü ile tekmeledi. Küçük yıldızcık gökyüzünde hızla kilometrelerce eğimli bir kavisle uzaklara kaydı. Tahminim dünyada bir yerlere düştü ve söndü. Kül oldu. Umarım birilerinin başına düşmemiştir.

         İstanbul’u dinleyip, anlatan şair başından aşkın sevdalar yaşamış. Doğrusu gıpta etmedim değil. Kıskanmadığım tek tarafı ömrünün kısalığı oldu. Biz de sevdik elbette. Ancak tek taraflı. Sevdamız kalbimizde hapis kaldı. Yüreğimizden dışarı salı verme cesaretini kendimizde bulamadık. Ama şair adeta bir bal arısı olup, çiçekten çiçeğe konmuş. Kimi kadından hayli memnun olduğu halde, nefret ettikleri de yok değil. Anlaşılan o ki, o kısacık otuz altı yıllık ömre pek çok sevgili sığdırmasını bilmiş.

         O'nun anlatımıyla; “Birincisi ilk göz ağrısı. İncecik dal gibi bir kız.” Bir tüccarla evlendiği için, yediği önünde-yemediği ardında, ne bulduysa yemiş. Haliyle "dal gibi kızdan" eser kalmadığı aşikar.

         İkincisi kendisinden yaşça çok büyük, Münevver abla. O’nu gülme krizlerine sokan, Münevver ablasına bugün dahi hatırladığında kendisini utandıran aşk mektupları yazmış şair. Azgın bir kadın çıkagelir sonrasında. Ardından güzeli- esmeri, caninin içi Nuri Nisa takip etmiş. Kibar bir kadın ve ardından da şairi küplere bindiren, kendisinin deyimi ile “O bokun soyu” dediği kadın hayatında yer alır. Sizin de bildiğiniz adamcağızın aşklarını size neden bir kez de ben sayarım ki? Bu da bir nevi “Aşkta züğürt olanın, çapkın olan birini diline dolaması mıdır?” dersiniz. Daha pek çok sevgiliyi hayatına kattıktan sonra, en çok bağlandığı, “eşit olsak, hür olsak diyen” sadece kadın değil, aynı zamanda "insan" olanla hayatını birleştirir. Bunun kim olduğunu da edebiyat tarihçisine havale eder.

         Benim aşk yelpazem hiç bu denli geniş olmadı. Bütün hayatımı ömrü uzun, canı sağ olsun Kör Zewe doldurdu. Aramızda öyle dişe dokunur büyüklükte pürüzler çıkmadı. Her daim özverili olmaya ve elimizden geldiğince birbirimize kol kanat germeye çalıştık. Zaten aklı başında bir birliktelik de bunu gerektirmez mi? Benim cephem de, edebiyatçı da olmadığımdan edebiyat ile ilintili veya ilintisiz herhangi bir tarihçinin araştıracağı her hangi bir durum yok. Her şey olabildiğince aleni.

         Şairin ölümü, ülkedeki hayat kalitesinin bir göstergesi. Belediyenin kazdığı bir çukura düşer ve otuz altı yaşında ölür. Çok hazin bir son. Bir şair için ölüm bu kadar ucuz olmamalıydı. Yazık! Yüreği insani duygularla dolu olan şair, maddi olarak varsıl değildir. Öldüğü zaman cebinde sadece 28 kuruş olduğu görülür.

         Köyün içlerinden köpek sesleri geliyor. Horoz, koyun, inek, ağlamaklı kedi ve insan sesleri dolduruyor kulaklarımı. Bir karmaşa hakim. Telaşlı yeni bir gün başladı. Okunan ezan bütün sesleri bastırıyor. Gökyüzünde birileri belirdi. Bütün yıldızları kucaklayıp, çuvallara doldurdu. Ağızlarını bürüdü ve sıkıca bağladı çuvalları. Ay gümüş bir tepsi gibi parlarken, O’nu da alıp, altın varaklı koca bir sandığa koydu. Kırk büyük kilitle üst üste kilitledi. Yıldızsız gökyüzü çıplak ve oldukça sade kaldı.

         Dört bir yandan kuş sesleri gelmeye başladı. Karşı mahallede bir traktörün patırtılı sesleri duyulur oldu. Bir araba manevra halinde hareket ederken, farlarıyla alaca karanlığı henüz üzerinden tamamıyla atamayan Büyükcamili’yi taradı. Karşı mahalledeki evlerin ardında geniş bir kızıllık belirdi. Kızıllıkla birlikte gün ışıdı, ısındı. Yeni bir gün çıkageldi. Allah elden ayaktan düşürmesin. Seksen dört yaşıma bir gün daha eklendi. 

         Komşumuz Topal Mehmet’in tamir atölyesinden günün ilk çekiç sesleri duyulur oldu. Ustalardan biri çekiçle vurmakta olduğu demiri daha sıkı tutması için çırağına çıkıştı. Çekiç sesleri daha sık ve yüksekten gelmeye devam etti. Demir tavında dövülüyordu. Amca oğlum Osman evinin demir kapısını gıcırtı ile açtı. İri yarı cüsseli bedeni ile tam ışımayan balkonunda silüet halinde göründü. Ama ben O’na gözükmesem iyi olur. Bakarsın konuşmaya tutar beni. Havamda değilim ve hiç uyuyamadığımı da O'na şimdi anlatmakta zorlanacağım. Daha sonra hal ve hatırını sormayı ihmal etmem. Osman kapısının menteşelerini de neden yağlamaz ki, her sabah aynı gıcırtıyla uyandırıyor bizi. Bu gıcık gürültüden kendisi hiç mi rahatsız olmuyor? İyisi mi bir ara kendisine hatırlatayım.

         Bahçenin kapı kısmında yüzlerce karınca sağ ve sol yanlarını dikkatlice kontrol edip, teker teker yer altındaki yuvalarından çıktılar. Güneşten gözleri kamaşmış olmalılar. Güzergahlarına doğru uzun bir konvoy oluşturdular. Bir kısım karınca dönüş yolunda görünmeye başladı. Ağızlarında kendileri kadar büyük birer buğday tanesiyle yavaş yavaş yer altındaki kilerlerine doğru indiler. Hayat alabildiğine güzel.

         Dünyada var olan her şey şaşılacak kadar iç içe ve birbiriyle görünmeyen üst üste kör düğümlerle bağlı. Dünya bir bütünlük içinde. İnsan yaşamının arıların varlığına bağlı olması bunun en iyi örneği. En güzeli de kalpler arasında var olan bağ. Neşet Ertaş’ın dediği gibi; “Kalpten kalbe bir yol vardır. Görülmez.” Kalpler arasında görülemeyen bu yollar ne denli çoğalırsa, dünyamıza da barış ve güzellik o yoğunlukta hakim olacaktır.

         Ben de ayaklanayım artık. Varıp abdest alayım. Vakti gelmişken sabah namazına durayım. Sonra da yatağıma döneyim. Bir iki saat uyuyabilirsem, bana yeter de, artar da. Dünya nasıl da baş döndüren bir hızla tur atıyor. Hayat hiç duraksamadan, dönen  bir fabrika bandı  gibi süreklilikle devam ediyor. Büyükcamili de bu gezegende edindiği mütevazi hacmi ile birlikte dönüyor. Bunca yıldır ilk kez doğup büyüdüğüm köyü dinlemeyi akıl ettim. İnsanlara, kuşlara, böceklere, karıncalara, arılara, kaplumbağalara, horozlara, kirpilere, kurtlara, eşeklere, ağaçlara ve bitkilere kulak verdim. Dünyanın seslerini ayrı ayrı can kulağıyla dinledim. Fırsat buldukça sizler de dinleyin derim. Büyükcamili ile birlikte kendimi de dinlemeyi ihmal etmedim. Dinliyorum ve her şeyi daha iyi anlıyorum.

Amsterdam, 5 Nisan 2017