NEWROZ

NEWROZ

Yaşar Kemal; kendisinin deyimi ile “O güzel insan, güzel bir ata binip, gideli” üç hafta gibi bir zaman oldu. Ardından O’nu bir sevgili misali sevenler çok göz yaşı döktü, çok şeyler yazıldı, çizildi ve de söylendi. Ne kadar göz yaşı dökülürse dökülsün, ne kadar yazılır ve çok söylenirse de bunun yine de eksik kalacağı muhakkaktır. Bütün söylenenler, yazılanlar, çizilenler ve kalplerden dökülen boncuk göz yaşları elbette çok güzeldi. Ozanlığı yazılı olarak yapan bu dünyanın en büyük yazarı ve yine oldukça aydınlık bir dünyaya sahip olan, “uzun ince bir yolu” yüreği ile görerek ilerleyen, yıllarca önce kaybettiğimiz büyük ozan Aşık Veysel arasında geçen, espri mahiyetinde “alıntı” anı ile bu ki güzel insanın ardından biraz da gülümsemeye var mısınız?
Yaşar Kemal ve Aşık Veysel hasretlik gidermek gayesi ile 70’li yallarda İstanbul'da buluşurlar. Hoş-beşin uzun uzadıya tatlı sohbetin ardından Yaşar Kemal her ne kadar Aşık Veysel’in gözleri görmese de, O’nun gönül gözlerinin çok iyi gördüğünü bildiğinden, dert etmeden Aşık Veysel’i koluna takıp, Beşiktaş'ta yürümeye çıkarlar. Aksilik bu ya aniden bardaktan boşalırcasına bir yağmur başlar. İki büyük ozan ne yapalım şaşkınlığı ile çare raralarken. Yasar Kemal Aşık Veysel’in kolundan çekiştirip, kadim dostu Şemsi Yastıman’ın saz dükkanına götürür. Sırılsıklam iki dostunu hiç beklemediği bir anda karşısında bulan ve yine yıllarca önce dünyamızdan ayrılan Şemsi Yastıman iki dostun haline kahkahalarla güler. Neye uğradığını anlamayan iki ozan, çok bozulurlar ve buna bir anlam veremezler. Devreye Yaşar Kemal girer ve o meşhur küfürleri ile Şemsi Yastıman’ı bir güzel kalaylar.
“Ne oldu oğlum niye gülüyorsun?” diye sorar.
Şemsi Yastıman daha fazla dayanamaz ve katıla katıla gülmeye devam ederken, espriyi patlatır.
"Hey Ya rabbim! İki insan yaratmışsın, bir tek göz vermişsin.” der.
Bunun üzerine Yaşar Kemal her zamanki dobralığıyla:
"Çok konuşma Allah'ın Türkmeni. Senden halı minder istemiyoz. Ver şurdan iki tahta sandalye de oturalım" der.
Gülümsemeniz bol ve her daim bol olsun.
NEWROZUNUZ KUTLU OLSUN! – NEWROZA WE PIROZ BE!

EMMİOĞLU

EMMİOĞLU

Yıllardır ayrı düştüğü köyü Gökgöz’e, gerine gerine yaptığı anlatımı esnasında; bu sıralarda baharın aheste aheste gelmek üzere olduğunu anımsatırken, henüz yeni başlamış olduğu konuşmasını da iştahla sürdürmeyi ihmal etmedi. Devamla;

“Benim hikayem politik değil be abim, tam tersine erotik.” deyip, bizim kendisinden neleri dinleyeceğimize de hazırlıklı kıldı. Her şeyi ve herkesi çok özlediği her halinden belli oluyordu. Pek çok köylüsü gibi O da kendisine, köylülerinin yoğun olarak yaşadığı yazı-tura çekmek türünden sunulan üç ülke Hollanda, Avusturya veya Danimarka seçeneğinden birini seçmek zorunda kaldı. O’nun kısmetine yel değirmenleri, peyniri, kanalları, lalesi, inekleri, saman sarısı bukleli kızlarının güzelliği ve daha pek çok özelliği ile ünlenen Hollanda düştü. Görücü usulu evlendiği köylüsü Fatik ile kurduğu yuvanın ardından, bu birleşimin ürünü olan kızları Rukiye de hayatlarına katılınca, yokluk bu yeni evli çifti daha zorlar oldu.

Çok geçmeden O da çözümü o zamanlar furya halinde olan yurt dışına gitmeyi seçti. Biraz borç, biraz da kıyıda köşede birikmiş olan parası ve düğününde gelen altınlarını da bozdurup edindiği kapital ile pasaport çıkartıp, kaçak yoldan kendisini Hollanda’ya götürecek olan şebekenin parasını tedarik etti.

En kısa zamanda hazırlıklarımı tamamlayıp, yola çıktım. Taze bir evliliğimizin olduğu karıma ve yeni doğmuş bebeğime doyamamış bir halde, annemi, babamı, kardeşlerimi, bütün akrabalarımı ve arkadaşlarımı geride bırakmak zorunda kaldım. Karımın teninin kokusunu, O’na dokunuşumu, gözlerinin derinine bakmayı ve kıpır kıpır hareketleri ile gülümseyen minik kızımı çok özleyecektim.

Geldiğimin ilk yıllarında akla hayale gelmeyen güçlükler ile karşılaştım. Allah’tan başımızda bir çatı olayını, dört arkadaşım ile bir evi paylaşarak hallettim. Hepimiz aynı durumda idik, hepimiz hemşehri, eşlerini memlekette bırakmış ve burada kalma müsaademiz yoktu. Memlekette bazı zamanlar badana, boya, fayans ve ufak tefek marangozluk işleri yapıyordum. Uzun bir süre işsiz dolandıktan sonra, burada da bu tür işler yapmaya başladım. Çok olmasa da günlük ekmeğimi, kiramı ve çocuklarıma göndermek için para biriktirebiliyordum. Unutmadan onu da anlatayım, asil adım Veli olduğu halde ben çalışırken hep Ferdi Tayfur’dan “emmioğlu” adlı parçayı söylediğim için, lakabım Emmioğlu oldu. Kimse gerçek ismimi bilmiyordu. Bu adla adlandırılıyor ve boya badana işlerinde Emmioğlu Usta olarak nam salıyordum. Emmioğlu ismi ile insanlar beni kendilerine de yakın gibi hissediyordu. Yani bu isim benim açımdan biraz da avantajlıydı, karşıdakine de sanki güven veriyor gibiydi, ki benim buna çok ihtiyacım vardı. İs yaparken güven vermek elbetteki, çok önemli idi.

Buraya geleli 6 yıl kadar bir zaman süresi göz açıp kapayıncaya kadar gelip geçti. Her şeye katlanıldığı halde, evli de olsan yalnızlık çekilir gibi değildi. Hollanda’lı kadınlar anlatılamayacak güzellikte, her yönü ile bir içim su gibi idiler. Fakat bizim onlar ile bir araya gelmemizi bir yana bırakın, bir selamlarını dahi alamıyorduk. Yabancılara karşı olan anti-patileri çok fazla idi. Dedim ya insanlık hali, bunda utanılacak, saklanacak bir şey yok. Eşim uzaklarda ve ben illegal olduğumdan dolayı gidip gelemiyordum. Gitmeye kalksam bir daha gelemezdim. Anlayacağınız eşim orada ve ben burada idim. Soruyorsunuz ama, aynı arayışı eşim Türkiye’de yapmaya kalksa, elbette bunu kabullenemem ve o evlilik biterdi. Kötü şeyler olurdu, o kadar da mezhebimiz geniş değil tabi. Erkekkiğin durumu, kadının durumuna benzemez.

Bir yıl önce bir bayan telefonla aradı. Maraş’lı olduğunu, yeni bir eve taşındığını, telefonumu bir tanıdıktan aldığını söyledi ve kendisi ile randevu yaptık. İlk defa bir kadın müşterim arıyordu. O nedenle kalbim atmaya başladı. Telefonda eşim ve annemin haricinde, başka bir kadının sesini duymaya alışık değildim. Çok heyecanlandım, telefondaki sesi de çok samimi idi ve rahat bir insan olduğu belli oluyordu. Ertesi günü saat on iki sıralarında buluşmak üzere sözleştik.

Çok uzun bir zamandır bir kadın ile bir araya gelmemiştim. Aslına bakarsanız Türkiye’de de değişen bir şey yoktu. Tanıdığım, bir araya geldiğim, dokunduğum tek kadın kendi eşim oldu. Buluşma günü en yeni ve temiz elbiselerimi giydim. Ev arkadaşım Süslü Yakup’un banyo dolabındaki parfümünden her tarafıma sıktım. Allahtan Yakup evde değildi, yoksa, hır gır çıkarırdı. Pinti herifin tekiydi. Güzelce traş oldum, kulak kıllarımı Yakup’un cımbızı ile aldım. Evet John Travolta hayatının yegane buluşmasına hazırdı. Evdeki bütün aynalarda gömlek yakamı çekiştirerek, kendimden emin bir eda ile saçlarıma da hafif bir dokunuşta bulunup, uzun uzadıya hayranlık içinde kendime baktım. Bayanın adı Selvi idi. Şimdi beklesin ve kollasındı kendisini Selvi, Emmioğlu geliyor Emmioğlu.

Selvi’nin kapısındaydım. Kalbim göğsümü yarıp, beni terk etmek üzereydi. Derin bir nefes alıp, kapıyı tıklattım. Derken çok geçmeden kapı açıldı. Kapıda adıyla, sanıyla gerçek bir selvi vardı.

“Memnun oldum Selvi Hanım, ben de Veli.” Selvi’nin sıcacık eli benim nasırlı ellerimde tokalaşırken koridora açılan yan bir odadan,”anneee” diye beş yaşlarında, annesinin kömür karası saçlarını andıran kıvırcık bir erkek çocuk annesine doğru, ayaklarını yere sürte sürte geldi. Benim elimden kayıp giden Selvi’nin ipek elini o kavradı.

“Aa… Veli Bey bu da, oğlum Erol.”

“Öyle mi, merhaba Erol.” deyiverdim. Kocasının olup, olmadığını öğrenmem için bundan daha iyi bir fırsat olamazdı, bütün hinliğimle;

“Bu yakışıklı delikanlının babası nerede?” deyip, Erol’un kıvır kıvır orman halindeki saçlarını okşayıp, bir yandan da kalbimi avuçlarımın arasında tutmaya devam ederek, Selvi’nin vereceği ölümcül değerdeki cevaba kulak verdim.

“Erol’un babası ile ayrıyız.” deyince, avuçlarımdaki yüreğimde büyük bir rahatlama oldu. Özenle yüreğimi tekrar yerine koydum.

Selvi evini gezdirirken yapılacak işleri sıralıyor, nasıl istediğini, hangi renkte olması gerektiğini tatlı tatlı anlatadururken, bende beynimde uğultular ve çakan şimşeklere aldırmadan, cep defterime kargacık burgacık el yazımla not tutuyor, bir yandan da metre ile Selvi’nin gösterdiği yerleri rulo metremle ölçüp, bir bir defterime yazdım. Ölçmek maksadı ile yere eğildiğimde Selvi mini sayılabilecek uzunluktaki eteğinden yere doğru uzanan sütun bacakları ile hemen yanı başımdaydı. Aşağıdan yukarı doğru baktığımda, gözlerimi kamaştıran güzellik beni benden almaya yetti. O kadar kendimden geçtim ki, bakışlarımla kendimi ele verdim. Ben, surat yapıp belki de beni kovmasını bekliyordum ki, Selvi gülümsüyordu. Kahve içimi eşliğinde mutfakta oturup, fiyat konuştuk. Selvi bacak bacak üstüne atmıştı ve ben hala bende değildim. O da bunun farkındaydı ve kanımca kedinin fare ile oynadığı gibi benimle oynuyordu. Bu eve yeni taşındığını, yapılması gereken çok iş olduğunu, ne zaman isterse gelip yapabileceğimi söyledi. Baktığımda iki aylık bir iş vardı. O’nu art arda onaylayarak, çıkardığım “hı…hıı…” sesleri ile her dediğini kabul ettim. Bir ara sesi ciddileşti.

“Peki Veli Bey. Ha öncelikle size sadece Veli desem olur değil mi. Siz de bana Selvi deyin. Kabul mü?” Benim ağzımdan uğultu halinde yine bir “hıı” çıktı.

“Okey. Anlaştık o zaman. Veli bütün bu işler için sana borcum ne kadar olacak, acaba?” Hiç beklemediğim bir anda gelmişti bu soru. Kendimi yeniden bir toparlama hareketine koyuldum ve ardından kafamdan bir takım hesaplar yapar havasında, belli bir rakam oluşturmaya çalıştım.

“Selvi, senin hatırına iki bin beş yüz olur dedim.” Selvi kahve rengi gözlerini yakınlaştırıp;

“Veli… Benim hem o kadar param yok, hem de aklımdan geçen sekiz yüz en fazla dokuz yüz civarıydı.” Ben ne diyeceğimi bulup buluşturmak için sözcük avına çıkmıştım ki; ağzımda kontrolümün dışında bir “hıı…” sesi daha çıktı. Bu sözcüğü duyan Selvi oğlu Erol’ün bakışları altında her iki elimi sıkı sıkı tuttu. Çok cılız bir tüyün hafifliğinde kendimi bulutlarda buldum. Damarlarımdan bütün kanım çekildi, kalbim ise duracak gibiydi.

“Tamam o zaman dokuz yüze anlaştık.” deyince, kalbimin durmamasını kollayarak, boynumu büktüm. Aradaki fark çok fazla idi. Ama teslim bayrağını bir güzel çitileyip, bütün kar beyazlığı ile göklere salmıştım. Selvi’min canı sağ olsundu, yapılacak bir şey yoktu.

Ertesi gün erkenden gelip, işe başlamak üzere ayrılırken, elimi uzun uzadıya tuttu. Çok mutluydum. Parayı her zaman kazanırdım. Ama Selvi’yi kazanmak her babayiğidin harcı değildi. Ve ben ilk adımımı beklentimin çok üstünde çok iyi atmıştım.

Sabah gün ışımak üzere iken, ağaçlara konan kuşların cıvıltıları ile güzel güne başladım. Ev arkadaşlarım daha uyanmamışlardı. Yakup’un parfümünü belki bugün de kullanabilirdim, ama daha çok kullanırsam farkına varırdı. Selvi’ye saat on sıralarında gedecektim. Mis gibi kokan eriyen tereyağına iki adet yumurta kırdım, üzerine de bolca pul biberi serpiştirdim. Büyük bir iştahla yumurtanın sarısına bandıra bandıra, iştahla yedim. Gözlerimin önünde hep Selvi vardı ve ben sırılsıklam aşıktım.

Çantamı sırtlayıp, yüreğimi kontrol altında tutmaya çalışarak, bindiğim tramwaydan dışarıyı seyrederek, Selvi’min evine doğru demir tekerleklerin raylar üzerinde çıkardığı seslere kulak vererek geldim. Selvi kapıyı gülümseyerek açtı. Erol ortalarda gözükmüyordu. Erol’u Selvi’min annesi almıştı, Selvi’mle baş başaydım. Selvi’min ikram ettiği kahveyi acele ile selvi boylumu seyrederek yudumladım. O’nun da beni süzdüğü gözümden kaçmadı. Çok cilveli olduğu her halinden belli oluyordu. Selvi’m bir arkadaşına gideceğini söyleyip, beni işimle baş başa bırakıp gitti. Akşama doğru ben çıkmadan gelecekti. İşime koyuldum, akşam olmak üzereyken kapı zili çaldı, benim kalbimi tutarak beklediğim kapının önünde bu kez Selvi’m vardı ve kapıyı açan bendim. Hızlı adımlarla içeri daldı. Tamir ettiğim mutfak tavanını gösterdim. Aromalı kahve gözlerini tavana doğru kaldırırken, sağ elini omuzuma koydu. Çok beğendiğini, iyi iş çıkardığımı söyledi. Elini koyduğu omuzumun ısındığını hissettim. Ben de karşı atakta bulunmak istedimse de buna cesaret edemedim. Gün ola devran döneydi. Biraz daha zamana ihtiyacım vardı. Meyvaların daha bir olgunlaşması gerekiyordu.

Günlerce Selvi’min evine gelip gittim. Bu gelip gidişler esnasında çok pahalı da olsa üç tane parfüm alıp, kullanmıştım. Selvi ile hayli samimi olmuştuk. Bazı zamanlar akşam yemeğine dahi kalıyordum. Sigara içerken ağızlarımızdan çıkan dumanlar birbirine karışıyordu. Memleketimde bıraktığım karım aklıma bile gelmiyordu. Kendisine telefon dahi etmiyordum. Kim bilir ne kadar merak ediyordu. Varsın etsindi, umurumda dahi değildi. Selvi’ye dehşetli çarpılmıştım. Bütün cabama rağmen istenilen yakınlaşma bir türlü gerçekleşmiyordu. Ellerimi o güzelim bedeninin hemen hemen her yanına değdiriyor, ama şimdiye kadar daha bir öpücük dahi alamamıştım. Kibarca ellerimi alıp üzerinden çekiyordu. Boğazımdaki düğüm gidip, geliyor ve her defasında içimde biriktirdiğim arzularım kursağımda kalıyordu.

İşim bitmişti. Son günümdü. Bir daha kendisini görür müydüm bilemiyordum. Her gece rüyalarıma giriyordu. O’nun için cayır cayır yanıp bitmiştim. Oysa O beni sürekli oyalıyor ve başından savıyordu. Son günüm olduğunu O da biliyordu. İşim tamamen bitmişti. Sağ olsun çayın yanına su böreği yapmıştı. Su böreğini çok sevdiğimi biliyordu.

Daha fazla dayanamadım, iyice yanaştım kendisine sarıldım. Beni zorla iteledi. Gece gördüğüm rüyamı bütün detayı ile anlattım. Kendisini ne kadar arzuladığımı defalarca söyledim. Aniden sözü başka bir konuya getirdi.

“Sana ne kadar para verecektim?” diye sordu. Hiç beklemediğim bir soru idi, şimdi bunun zamanı mıydı.

“Dokuz yüz.” Kelimeleri ağzımdan çıktı.

“İyi öyleyse. Rüyanda zaten bana yapmadığını bırakmamışsın. Günlerdir bu böyle sürüp gittiğine göre, benden alacağını çoktan almışsın. Alacak ve vereceğimiz yok o halde, ödeşmiş bulunuyoruz, bu durumda.” Başımda aşağı kelimenin tam anlamı ile kaynar sular döküldü. İtiraz ettimse de beni kendisine saldırdı diye herkese söyleyeceğini söyleyince, nasıl bir oyunla karşı karşıya kaldığımı gecikmeli de olsa anladım. Malzememi toplayıp, pisi pisine evimin yolunu tuttum. Direnmem halinde beni polise şikayet edecek ve ben soluğu köyümde alacaktım. Kendi hayatımı riske atamazdım. Kısa bir süre içinde hükümet biz illegaller affedip, konumumuzu yasallaştıracağına dair kuvvetli bir söylenti vardı. İçimi kemirip, beni kahreden, onca giderilmemiş arzuya mı yansaydım, yoksa alamadığım parama mı, bilemiyordum? İyisi mi, ramazan ayında da olsak, oruç tutmadığım için, bütün olup bitenin üzerine kana kana soğuk bir su içebilirdim.

Selvi’yi unutmam kolay olmadı. Aylarca yüreğimde kanayan ve çok acı duyduğum bir yara gibiydi. Bu arada Hollanda’da yasal kalma statüsü almak en büyük tesellim oldu. Fakat kendimi çok iyi hissetmiyordum. Omiriliğimde sorun olduğunu söylediler. Hastahanede ameliyat oldum. Oysa ben bir an önce evraklarımı hazırlayıp, karımı ve kızımı buraya aldırmalıydım. Yalnızlık canıma tak etmişti. Fakat doktor çok iyi şeyler söylemiyordu. Ameliyatın başarılı geçtiğin, ama büyük ihtimalle erkekliğimi yitirebileceğimi söyledi. Bundan daha kötü bir haber olamazdı. Moralim dibe vurdu ve orada günlerce kaldı. Evlenmiş ve evliliğimi yaşamadan yıllarca karımdan ayrı kalıp, evliliğimi yaşayamamıştım. Bundan daha berbat, daha felaket bir durum olamazdı. Bu durumda belki de karıma telefon edip, gelmemelerini söylemem gerekiyordu. Yine de bir kaç gün beklemem de fayda vardı.

Hasta yatağımda kıpırdamadan duruyordum. Ameliyat ağrılarımı ağrı kesicilerle dindiriyorlardı. Duş alamadığım için her gün bir hasta bakıcı gelip, sabunlu bezlerle bütün bedenimi siliyorlardı. Akşam yemeğinden sonra odama çok güzel bir hasta bakıcının geldiğini gördüm. Göğüs düğmelerinden bir açıktı ve bu dikkatimden kaçmadı. Vücudumu temizleyeceğini söyleyince çok sevindim. Kendimi bu güzelliğe seve seve emanet edebilirdim. Anadan üryandım. Güzeller güzeli hasta bakıcım Hollanda peyniri misali sap sarı olan buklelerini siyah bir lastikle bağlayıp, kafamdan başlayarak beni temizlemeye başladı. Dokunuşları içimde kıpırtılara neden oluyordu. Tam aşağılara doğru indiğinde dolu dolu-dipdiri göğüsleri gözümün önündeydi ve bu muhteşem dimdik sarkıntılar inanılır gibi değildi. Tam merkezi bölgemi temizlerken, benim kuş sağ yana yatık olduğu halde, hasta bakıcının sarkan diklikleri ile yarışırcasına, kanat çırpıp, kendisini sol tarafa attı ve sonrasında kanat çırpmayı bırakıp, hazır kıta ortada olduğu yerde, hazır ola geçti. Bunu fark eden hasta bakıcım kikirdeyerek perdeyi çekip, kahkahalarla odayı terk etti. Ve ben oldukça mutluydum. Karada ölüm yoktu. Hemen telefona sarıldım, karımı arayıp. evraklarını en kısa zamanda hazırlaması için kesin  talimatımı, sert ve ciddi bir ses tonu ile verdim.

Dilimde yine her zamanki şarkım vardı.

“Ben de bu dağların nesine geldim

Meleşir kuzular sesine geldim

Bir garip ölmüşte yasına geldim

Geldim emmoğlu

Gözleri simsiyahtı emmoğlu

Ben de ona tutulmuştum yanmıştım

Kanatlı kapının demir sürgüsü

Belik belik saçlarının örgüsü

Sazına vuran eline kurban

Allah'ına kurban emmoğlu

………………………………”

Ameliyat umurumda değildi, Tek olumsuzluk, Selvi hala içimde ince bir sızıydı.

Amsterdam, 15 Mart 2014

  

OĞLUM-KIZIM-SEVGİLİM-ANNEM-BABAM

OĞLUM-KIZIM-SEVGİLİM-ANNEM-BABAM

Ah bizim diyar. Çorak, bozkır ve kurak olmaktan ileri gidemeyen, kimselerin bi yol kutsal kıçını kaldırıp, zahmet eyleyip, toprağı yarım metre kazıp, bir dal dikmediği, sürgünler diyarı. İç Anadolu bozkırının kalbinde yer alan, yüzyıllık yalnızlığını küskün yaşayan Camili Köyü. Dağında, taşında, suların çağıldamadığı kuru derelerinde, irili ufaklı tepelerinde, apansız çıkan serin bir rüzgarla dallarındaki ağaç yapraklarının hışır hışır kıpırdamadığı bir diyar. Kuşların cıvıldadığı ağaçlar ve yeşillikler olmadığı gibi; evlerinin önünde, arkasında, yanında, yöresinde, bahçelerinde de ne yazık ki, aynı hüsranın dayatıldığı bir diyar. Yeşil yoksulluğundan rahatsızlık duymayan, ağaç gölgesinin tadından kendisini yoksun bırakan, bıyıklı, kirli sakallı, dişlerinin bakımsızlığı ve sekiz köşeli kasketlerinin altına sığınıp, adeta saklanmaya çalışan köylülerim.

Nasıl oluyor bilemiyorum ama, galiba ben bir arada kaldığım, büyüdüğüm, komşularım, arkadaşlarım ve akrabalarım olan bütün köylülerimden altmış beşlere dayanan yaşımla biraz ayrışıyorum. Kelimenin tam anlamı ile bir doğa aşığıyım. Köylülerim yeşile öcü misali ne kadar uzak duruyorlarsa, ben bir o kadar yakın ve iç içeyim. Aksi halde boğulacakmışım hissine kapılıyorum. Bu nedenle komşularıma çok zaruri olmadıkça gitmiyorum, gitmek zorunda kaldığımda da bir el uzanıp beni boğuyormuş gibi düşünmekten kendimi alıkoyamıyorum.

Serçeler, güvercin, "yare haber eden" turnalar, kınalı keklikler, sığırcık, leylek, kartal, atmaca, kerkenez, puhu, baykuş, ishak kuşu, kırlangıç, kelaynak, kumru, yaban kazı ve diğer kuşlar İç Anadolu coğrafyasında yer alan Camili Köyünün boncuk mavisi berrak semalarında kanat çırpıp süzülürlerken, bir tek benim bahçem ve evimin etrafındaki zümrüt ağaçlarımı görürler, dinlenmek ve yiyecek bir şeyler bulmak umuduyla usulca konup, dostlarım ve misafirim olurlar. Havalar soğumaya yüz tuttuğu zaman, daha sıcak ülkelere doğru, kanat sallayıp, göçe geçen bütün kuş kervanları bende konaklayıp, soluklanırlar. Herhangi acil bir işim olmadığı zaman, bütün gün bahçeme çıkar, şimdilerde torunlarım koşturadururken, ben kıyıya, köşeye, özellikle ağaçların altına birer kap su ve buğday koyarak, misafirlerime kendimce bir Halil İbrahim sofrası sunuyorum.

Bahçeme konup göçen her kuşla birlikte yüreğim kabarır, güm güm atışları ile göğsüme sığmaz olur, mutluluğum yüzüme vurur, eline çok istediği bir oyuncak tutuşturulmuş çocuk gibi sevinirim. Onların ürküp kaçmamaları için, eşimi, çocuklarımı ve torunlarımı bahçeden uzaklaştırıyorum. Konuğum her kuşun kanatlarına, tüylerindeki büyüleyici renklere, gagalarına, ayaklarına, nereden gelip, nereden gitmekte olduklarını anlamaya çalışıp, göz bebeklerimi büyüterek hayranlıkla seyre dalıyorum. Gagalarını su kabına daldırıp, güzelim kafalarını havaya kaldırdıkları anda, tesadüfen göz göze geldiğimizde kalbim duracakmış gibi oluyor.

Baharın gelmesi ile birlikte zaman buldukça kırlara çıkar, etrafı kolaçan eder, ağaç olmasa da, bitki örtüsü bakımından çok da yoksul olmayan coğrafyamızda dolanır dururum.

Gözünüzün alabildiğine dört bir yan binlerce dönümlük buğday, arpa, yulaf, çavdar, mısır, kavun-karpuz bostanları ve şeker pancarı tarlaları ile örtülüdür. Ben bu tarlaların arasına girer, ekinlerin içinde ve özellikle tarlaların sınır aralıklarında, nadasa bırakılan tarlalarda yüzlerce çiçek ve bitki çeşidine hayranlıkla uzun uzun bakar, onları okşar ve sohbet ederim. Bozkır örtüsünün arasında rengarenk çiçekler boy gösterir, bir o kadar güzel kanatlı kelebek çiçekten çiçeğe konarken, ben onların peşi sıra giderim. Onlarca kez zıpladığı halde, yakalanamayan çekirgeler, ormanda daldan dala sıçrayan maymunlar misali ekin başaklarına, dallarına ve yapraklarına atlayıp dururlar. Karıncalar çok disiplinli, askeri sıralamalar ile toprağa düşen ekin tanelerini bin bir telaşla yüklenip, yuvalarına doğru yola koyulurlarken, doğanın muhteşem ahengine bakmaya doyum olmaz.  

Karşıdan geri manevra ile büyük bir topu yuvarlayan bok böceğinin yükü ağırdır. Kafası yere gelecek şekilde, arka ayaklarının yardımı ile bu büyükçe kara böceğin nereye gittiği, rotası belirsiz gibidir. Ani kaymalarla hareket eden, Ege’de uğurcuk olarak da bilinen küçük kertenkeleler, tavşanlar, yılanlar, solucanlar, yuvalarında dimdik duran tarla fareleri, köstebekler, asırlık kaplumbağalar, örümcekler, eşek arıları, cırcır böcekleri, peygamber develeri, pır pır uçuşan benekli uğur böcekleri ve diğer canlılar bu can alıcı güzellikteki bitkilerin arasında hayatlarını sürdürürler. Bu bitkileri saymakla başa çıkamazsınız. Yukarıda saydığım canlılar renkleri, şekilleri, kokuları, görünümleri ile birbirlerini kıskandıracak güzellikteki çiçeklerin arasında gezinip, dururlar. Bunlardan pek çoğu endemik olmakla birlikte, çan çiçeklerinin çeşitleri, fulya, gece sefası, gelincik, kardelen, lavanta, nergis, şakayık, taflan, deve dikeni, peygamber çiçeği ailesinden yanardöner, sevgi, eber sarısı, irisgillerden-dantelli çiğdem, ateş dikeni, papatya, civan perçemi, kaya gülü, tavşancıl otu, baldırgan, kamşam, öğrek otu, emzik otu, yalancı havacıva, ballıbabagiller gibi yüzlerce çiçek çeşidi saymakla bitmez. Yaprakları, dalları, çiçekleri, renkleri ile gökkuşağını kıskandıran ve daha kendisine has farklılıkları ile yeryüzünü bir gelin misali süsleyen binlerce bitki çeşidi. Dizlerimin üzerinde çökerek her çiçeğe incitmeden eğilir, o mis kokusunu içime çekerken, gözlerim bu alımlı renklerin cazibesi ile kırpışırlar. Bütün bu narin bitkilerin yüreğimde çiçek açtıklarına tanık olurum. Beynimin, kalbimin, daha doğrusu bütün bedenimi bir huzurun kapladığını, karnımda bir karıncalanma olduğunu, dünyaya yeniden geldiğim hissine kapılırım. Doğa sevgisi beraberinde insan sevgisini getirirken, yine insan hayata daha bir sıkı mı sarılıyor, ilerleyen yaşa rağmen hayat taze yeşil bir yaprağa mı dönüşüyor, diye şaşakalırım. Dünya güzelliğini başıma düşen ama acıtmayan küçük bir taş gibi dayatıp, kabul ettirir. Bozkırdaki bu inanılmaz güzelliklerden, eksikliklerim tamamlanmış ve ben zaten çoktan sermest olmuşumdur.

Bütün bu doğa güzelliklerinin içinde dolandıktan sonra, yorgun argın, ama kabarık bir yürekle evime dönüp, bahçemde yeni çiçekler yetiştirmek üzere yeni hayallere kapılırım. Günün yeniden ışıması ile birlikte uyanır, acele ile bahçeme gider, gelecek olan kanatlı misafirlerimi beklerim. Bu arada fırsat bulursam, Camili’deki bütün evlere tek tek bakar, yeşilliklerin yokluğundan dolayı bakışlarımı olabildiğince çar çabuk gurur duyduğum zümrüt bahçeme çeviririm. Ardından kimi oğlum, kimi kızım, kimi sevgilim, annem veya babam olan; iğdem, narım, zerdalim, kara dutum, cevizim, bademim, kirazım, elmam, eriğim, meşem, salkım söğüdüm, asmam, çam ve kavak ağacımın hatırını sorar, sevgiyle dokunur, teker teker kendileri ile sohbet ederim. Doğa insanı kendisi ile barışık kılıyor, sevgisi insanı daha bir insani kılıyor olmalı. Yeryüzü, gökyüzü ve denizlerin altı inanılmaz dünyalar. Her işin başı sevgidir deyip, mutlu olur ve yıllarca önce oğlumun altını çize çize okuduğu Kızılderili Reisin, Amerika başkanına yazdığı mektubun satırlarını bir kez daha, oğlumun o titrek sesinden duyar gibi olurum.

“Bu toprakların her parçası halkım için kutsaldır. Çam ağaçlarının parıldayan iğneleri, vızıldayan böcekler, beyaz kumsallı sahiller, karanlık ormanlar ve sabahları çayırları örten buğu; halkımın anılarının ve geçirdiği yüzlerce yıllık deneylerin bir parçasıdır. Ormandaki ağaçların damarlarında dolaşan su, atalarımızın anılarını taşır; biz buna inanırız.

………………………………………………………………………….

Çünkü bu toprak bizim için kutsaldır. Dereler ve nehirlerden akan, parıldayan sular, sadece su değil atalarımızın kanlarıdır. Eğer size toprak satarsak, onun kutsal olduğunu hatırlamalısınız ve çocuklarınıza da onun kutsal olduğunu öğretmelisiniz. Göllerin berrak suyundaki her hayali yansıma, halkımın yaşamından anılar ve olaylar anlatır. Suyun mırıltısı babamın babasının sesidir. Nehirler erkek kardeşlerimizdir, susuzluğumuzu giderirler, nehirler kanolarımızı taşırlar ve çocuklarımızı beslerler.

……………………………………………………………………………”

Kızılderililerden öğreneceğimiz çok şey var. Öğreneceklerimiz bizi daha da insani kılacaktır. Böylelikle kendimize dar gelmek diye bir sorunumuz olmayacak. Doğaya ölümsüzlüğünü reva görürsek, O`nun bir parçası olarak, insanlık için de ölümsüzlüğün yolu açılmış olur. Yeşile, börtü böceğe, kurda kuşa bin kez merhaba!

Amsterdam, 4 Mart 2015

  

“ELİMDEN BİR KIRIK SAZ GELDİ GEÇTİ”

“ELİMDEN BİR KIRIK  SAZ GELDİ GEÇTİ”

Yüz yıllık bir inişli çıkışlı yaşamı, gözlerinizi yumup ardınızda bırakmış olsanız da yeterli olmuyor, ki benim açımdan hiç te öyle olmadı. Tam tersine kısa bir ömür ile yetinmek zorunda kaldım. İnsan; hayata, derinlerinde var olan güçlüklerine karşın, yine de mümkün olduğunca daha uzun süre tutunup, kalmayı arzuluyor. Böylesine erken bir ölümün olmasını ben de hararetle istemez ve bunun bir kaç yıl da olsa ertelenmesi için bütün varımı yoğumu ortaya koyup, engel olurdum. Ama bize biçilen ömür de bu kadarmış, nasip kısmet meselesi diye savıp (gecenin veya günün kırkından sonra), geçirmekten başkaca da yapılacak bir şey yok gibi.

Bendeniz hayatta iken, kendim ile ilgili kısmen anlatacaklarım konusunda övgü çizgisini fazla aşmamış veya abartıya kaçmamış olacağımı sanıyorum. Çok uzun yaşadım diyemem. O nedenle hayata ve sunduğu armağanlara doydum desem, laf-ı güzaf olur. Betimlenemeyecek güzellikteki dünyada doyasıya kalıp, yeryüzünün dört bir yanını adımlayamadığım gibi, hemen hemen her şey yarım kaldı. Yaşam, aşk, sevgi, icra ettiğim sanat, musiki ve akla gelebilecek insana dair hiç bir şeyi tamamlayamadım. Sözün özü, musiki ile yoğrulmuş kalbimi, en sevdiklerim alıp, acımasızca kara toprağın altına gömeli yıllar oldu.

Hani kendim hakkında övgüye kaçacaktım ya! Diyebilirim ki, dünyanın dört bir yanında tanınan Türkiye’li bir müzisyen-bestekar, ud virtüözüyüm. Böylesine, hani insanın dudak büküp, gıpta ile bakılacağı bir statüye sahip olmama karşın, çevremdekiler çekilmez, asabi, suratı düşük ve nemrut birisi olduğumu yüzüme karşı fütursuzca söylerlerdi, ki haksız da değillerdi. Asabiliğimi, çekilmez biri olduğumu, en iyi ben biliyorum. Bir müzisyenin kendisini böylesi olumsuz huylar ile donatması hiç hoş değil. Lakin bunun önüne geçmek, hiç kimse için mümkün olmadığı gibi, benim için de kolay olmayan bir durumdu.

Değindiğim illet olası asabiliğimin, hayatımda çok önemli bir dönüm noktasının ardından sökün ettiğinin kanaati bende ağır basıyor. Öyküsü bir hayli eskilere dayanıyor. Kürdilihicazkar makamındaki bestelerim gerek dünyada, gerekse ülkemde çok ses getirdi. Sayısı yüzleri aşkın zevkle dinlenen bestem oldu. Ud icrasında, tambur tavrına az mızrap vuruşu ile çok melodi elde etmeyi amaçlayıp, geliştirdiğim ve bana ait olan bu stil, sanat hayatımdaki çıtamın yükselmesine yardımcı oldu. Musiki sevenlere beş yüzü aşkın eser bıraktım. Bütün bu verimli çalışmalarım elbette beni belli bir yere getirdi. Çalışmalarımın meyvalarını topladım.

Fransız devlet Radyosu, dünyanın her ülkesinde önemli bulduğu bütün müzisyenlerin LP’sini çıkartıp, pek çok sanatkarı ölümsüz kılan bir kurum. Bu kurumun davetini ben de aldığımda mutlukluktan adeta uçtum. Bu çalışmaya layık görülmem oldukça onur verici idi. Şaşkınlık içindeydim. Sevincimi ailem ve dostlarımla paylaştım. Onlar da çok mutlu olup, yelkenlerimi var güçleri ile doldurup, bu büyük deryada hızla yol almam için desteklerini olabildiğince ortaya koydular. Bu benim için çok ama çok büyük bir adımdı. Böylelikle dünyaya daha da çok açılmış olacak ve ülkemde, müzik alanında en yetkili otorite olan bu kurumun LP’sini çıkardığı ilk müzisyen olacaktım. Bu açılım annemden doğalı, benim için hayatımın en önemli oluşumu idi. Yakaladığım bu imkanı, dişimi tırnağıma takarak, hırs yapıp, optimal derecede değerlendirmeliydim. Bu vesile ile müzik alanında ufkum daha çok genişleyecekti. Duyduğum heyecandan kalbim beni terk edip, gidecek gibiydi. Yüreğimin göğsümde, her zaman olduğu yerde kala kalması için elimle göğsümün sol tarafını sıkı sıkıya bastırıyordum. Çıkacak olan LP’im için Fransa’ya gitmek üzere bütün hazırlıklarımı yaptım.

Müzik aletleri arasında ud en sevdiğimdir. O bir tarafa, dünya bir tarafa. Fransa’ya udumu da götürecektim elbette. Çünkü benim bütün icraatım bu enstrümanla olacaktı. Hayranı olduğum bu müzik aletini elime aldığım zaman, bütün benliğimi kaybeder, tartışılmaz estetik güzelliğin her milimetre karesine evire çevire defalarca dokunuyordum. Fransa öncesi de udumu kılıfından çıkarıp, uzun uzadıya okşadım, usulca nazlı tellerine dokundum ve o bir kez daha en güzel melodilerle dile geldi. Ardından “nazlımı” uzun yolculuğum için öpüp, tekrar kılıfına yerleştirdim. Valizim, uçak biletim ve pasaportum tamamdı.

Fransa’ya olan yolculuğum için İstanbul’a gitmem gerekiyordu. Bulunduğum yerden uzun ve yorucu bir otobüs seyahati ile akşam üzeri yedi tepeli, sülün misali süzülen İstanbul’a geldim. Yabancısı olduğum bir şehir değildi, güzel İstanbul. Müzik camiasından ve hayranlarımdan oluşan geniş bir arkadaş çevremin olduğu, konserler ve müzikal aktiviteler için sık sık geldiğim, uzun dönemler kaldığım, aynı zamanda yüreğimdeki yeri büyük olan bir şehirdi, harikalar diyarı İstanbul.

Yolculuğumun ardından soluğu, önceden ayırdığım otelimde aldım. Ertesi sabah erken bir saatte ise uçağım kalkacaktı. Otelin karşı sokağında iyi bir yer olduğuna kanaat getirdiğim bir restaurantta akşam yemeğimi yedim, üzerine de az şekerli kahvemi yudumladım. Yemek güzel, kahve de iyi geldi. Otele dönüp, İstanbul’da ki dostlarımla uzun uzadıya telefonla sohbet ettim. Her ne kadar beni gelip, görmek istemelerine rağmen bu isteklerini yorgunluğumu ve sabah erkenden yola çıkacağımı bahane gösterip, kibarca ret etmek durumunda kaldım.

Saat bir hayli ilerledi. Yarın oldukça önemli bir gündü, hayatımın dönüm noktası idi. Yatağa gitmeden önce valizimi, biletimi ve pasaportumu kontrol ettim. Her şey istediğim gibiydi. Kontrol sırası yine nazlı enstrümanım udumda idi. Son bir kez okşamak üzere kılıfından özenle çıkardım. Gözlerime inanamadım. Gecenin yarısında büyük bir felaket ile karşı karşıya idim. Udum göbeğinden baştan başa çatlamıştı. Çocuklar gibi şaşkınlık ve panik içinde hüngür hüngür ağlıyordum. Ud olmadan Fransa’ya gidemez ve gitsem de orada bir şey yapamazdım. Sakinleşmeye çalışıp, kendimi toparlamam gerekiyordu. Gecenin bu vaktinde ne yapabilirdim, kimseleri arayıp rahatsız edemezdim. Başka çarem yoktu, İstanbul’daki yakın arkadaşlarımdan Ahmet’in ev numarasını otel lobisinden büyük çekinceler ile utana sıkıla aradım. Ahmet’i uykusundan zorlanarak uyandırdım. Telefonun defalarca çalmasının ardından, ahize kaldırıldı. Telefonun diğer ucundaki arkadaşımın uykulu ve biraz da kızgın olduğunun çok net hissedildiği, ürperti veren sesini duydum. Binlerce kez özür dileyerek, durumu olduğu gibi bir çırpıda aktardım. Sağ olsun Ahmet çok geçmeden otele geldi. Bir taksi kiralayıp, Ahmet’in tanıdığı bir ud ustasına gittik. Usta çoktan uyuduğu için, evi karanlıklar içinde idi. Başka çaremiz yoktu. Uzun uzadıya kapının zilini çalıp, saçları iyice dökülmüş yaşlı başlı ustayı uyandırdık. Ahmet’i ve elimde udumla beni görünce gözlerini oğuşturarak şaşkınlığını gizleyemedi. Gecenin bu saatinde olacak iş değildi, yaptığımız. Ahmet defalarca dilenen özürler eşliğinde meramımızı anlattı. Bu durumda yapılacak bir şey yoktu. Adı Veli olan ustayı da alıp, dışarıda bizi bekleyen taksiye atlayıp, bir kaç sokak ilerisindeki atölyeye gittik. Ustayı güçlükle ikna etmiştik. Udun tamiri için sabaha kadar uğraştı. Güneş ışıkları atölyenin vitrin misali kullanılan pencerelerinden içeri doluşurken, udun tamiri de bitti. Tutkalın iyice kurumasını bekledik. Ud eski halini almıştı. Udumu alıp yeniden hayranlıkla okşamaya koyuldum. Fakat acele etmem gerekiyordu. Yaklaşık iki buçuk saat sonra uçağım kalkacaktı. Önce otele uğrayıp, eşyalarımı almak zorundaydım. Çok az vaktim olduğu için, hemen ustanın parasını yüklüce bir bahşişle verip, otelin yolunu tuttum.

En kısa zamanda havaalanına gitmeliydim. Eşyalarımı bir çırpıda toparlayıp, tekrar taksiye bindim. Şoförden biraz hızlı gitmesini ve az bir zamanımızın olduğunu söylediğimden, Tanrı yardımcısı olsun durumun ciddiyetini kavradığından, gidebildiği kadar hızlı yol aldı. Uçağın kalkmasına yirmi dakika kadar bir zaman vardı. Pasaport kontrolünde onlarca kişi bekliyordu. Yalvaran gözlerle öne geçip, geçemeyeceğimi sorup, ricada bulundum. Arkalardan bir kaç kişi kabul etse de, ön taraflarda takıldım. Uçağım kalkacak dediğimde, sıradakiler de uçaklarının kalkacağını söylüyorlardı. Adamlar “Nuh diyor peygamber dememekte” direttiler. O kadar yalvarmama rağmen daha önlere doğru ilerleyemedim. Pasaport kontrolünden geçtiğimde ise uçağın kalkmasına sadece üç dakika kadar bir zaman kalmıştı. Çıkışa kan ter içinde geldim. Kendimi yorgunluk, uykusuzluk ve gerginlikten pelte gibi hissediyordum. Çıkış kapanmıştı, fakat uçağı görüyordum. Çıkıştaki yetkililer uçağa binemeyeceğimi söylediklerinde bütün kanım beynime fırladı. Yeniden yalvardım yakardım, ağladım, sızladım. Yerlere kapanıp, çocuklar gibi tepine tepine hüngür hüngür ağladım. Görevliler şaşkınlık içinde bana bakıp, beni yerden kaldırmaya çalışırlarken, yardımcı olamadıkları için üzgün olduklarını söyleyip, özür diliyorlardı.

Kendime geldiğimde uçak çoktan havalanmış, istikbalim, geleceğim de, bir daha gelmemek üzere çekip gitmişti. Udumu çıkışın yan tarafında bulunan sandalyeye koymuştum, oradan alıp, tekrar havaalanının salonuna geldim. Bir kafede oturup, kahve içip kendime geldim. Havaalanının çarşısında renk renk elbiselerin sergilendiği vitrinlere boş gözlerle uzun uzadıya baktım. Gidip gelenler arasında uçma telaşı olmayan bir kaç kişi, musiki ile yakından ilgili olacaklar ki, beni tanıyıp selamladılar. Bir şeyler sormak isteyenlere özür dileyip, vaktimin olmadığını söyledim.

Biraz daha kendime gelebilmek, üzerimdeki stresi, yükü ve gerginliği atabilmek amacı ile oyalandım ve tekrar bir taksiye binip, otele döndüm.

Otelin giriş kapısından adımımı yeni atmıştım ki, resepsiyondaki genç beni görür görmez, afalladı. Şaşkınlıktan gözleri kocaman açılmıştı. Her iki elinin parmaklarını birbirinden ayırıp, kafasının iki yanında birleştirip, avazı çıktığı kadar bağırdı.

“Abi..,  Abi… Nasıl olur, yaşıyor musunuz siz?”

“Ne demek istiyorsun, delikanlı, burada olduğuma göre elbette yasıyorum. Nasıl bir soru bu?”

“Ama abi… Nasıl desem. Sizin bineceğiniz uçak düştü.”

“Ne diyorsun sen? Aman Tanrım, ne korkunç bir durum bu,” dediğimi hatırlıyorum. Ne yapacağımı şaşırmıştım. Ama olay çok vahimdi. Başımdan kazanlar dolusu kaynar su dökülmüş gibiydi. İnanılır gibi değildi. Hayatın bir kez daha ne kadar çok büyük tesadüfler içerdiğini, insan yaşamının ne denli ince bir ipliğe bağlı olduğunu gördüm. Ben yaşarken, onca insanın bir anda yaşamını yitirmesini göz önüne getirdim, içim burkuldu, resepsiyondaki gence sarılırken, göz yaşlarıma hakim olamıyordum. Havaalanında akan göz yaşlarım yerini başka duygular esliğinde devam ediyordu. Onca insan bir anda sevdiklerinden, yaşamdan, aşktan, müzikten, güzelim dünyadan ve bütün tutkularından ansızın ayrılmak zorunda kalmışlardı.

O uçağa binmiş olsaydım, dünyadan erken ayrılmış olmama dair olan serzenişimin yoğunluğu daha da katı olacak, dolayısı ile yaşamdan daha da erken kopmuş olacaktım. Bundan sonra elimde kırık ama tamir edilmiş bir udla yaşamaya devam edecek ve bana biçilen ikinci ömür dilimini bekleyecektim. Ama ben eski ben değildim. Aşka, sevgiye, musikiye ve hayata dair her şeye yeniden devam ettimse de, ben başka biri olup, çıkmıştım. Sinirlerim allak bulaktı. O gün bugündür, kendi üzerimdeki kontrolümü ne yazık ki, yitirdim. Ve yaşam göz kamaştıracak kadar hayli güzeldi, sadece insanların bundan sonra bana katlanmaları ve beni çekilmez bu halimle kabullenmeleri gerekiyordu. Yani çevremdeki insanların, arkadaşlarımın, ailemin ve dostlarımın işi zordu.

Amsterdam, 24 Ocak 2014

 

  

KEŞKE

Can ciğer dostların benliklerini kaptırdıkları, yavaş yavaş tatlı bir ılıklık veren hararetli sohbetleri esnasında, ansızın yeri ve zamanı gelen, o anda fazla gecikmeye mahal vermeden kullanımı bir zaruret gösteren argo, aynı zamanda insanın dilinin kolay kolay söylemeye varmadığı müstehcen içerikli bir deyimdir. Deyim yeni il olan Yalova şehri ile ilgili. Yalova’nın ilçe olarak hüküm sürdüğü uzun dönemde bu yerleşim yerinin kaymakamı olmak, bu bilinen argo deyimden dolayı bir hayli sıkıntılıydı. Hani makamı veya kimliği ne olursa olsun, varlıkları kaale alınmayan kişiliklere karşı kullanılırdı. Ve söylenen aynen şöyle idi, diyeceğim ama biz yine de aynen olduğu gibi değil de, biraz kırparak söyleyelim. Ama siz zaten bu satırları okuduğunuzda da, belden aşağı olup, uçkur çözdüren sözcükleri kendi kendinize sansürsüz mırıldamışsınızdır.

“Bırak lo… Kim s….. Yalova kaymakamını.” Evet en nihayetinde yıllar önce Yalova ilçelikten, il statüsüne terfi ettirildi ve gelen her kaymakam da bu sıkıntılı durumdan ve alaya alınıp, makamlarını dahi söyleme çekincesinden kurtuldular. Devletimiz böylelikle büyük bir işe el atmış oldu. Sorunu tam anlamı ile kökünden çözdü. İnsanları da böylesi nahoş bir durumdan kurtardı.

Bu durumda akla şöyle bir şey de gelebilir elbette. Türkiye’nin Avrupa Birliğine girmek istemesinde olduğu gibi, onlarca yıldır il olabilmek babında çırpınan pek çok kasaba bulunmakta. Acaba onlar da il olmak maksadı ile yavaştan yavaştan ortaya Yalova ile ilgili bir deyime benzer bir yakıştırma mı üretip, yaysalar. Kim bilir belki de, kendileri için bir çözüm yolu olabilir. Devlet baba bu ilçenin düştüğü güç durumu göz önüne getirip, bu yerleşim birimlerini de il konumuna kaydırabilir. Bizden söylemesi.

Armutlu da Yalova iline bağlı kaplıcaları ile ünlü bir sayfiye ilçesidir. Buranın yerli halkının omuzlarını dikleştirip, kafasını hafif kaldırarak; devletimiz buraları Rumlardan temizlendikten sonra, 9 Ağustos1934 tarihinde Atatürk Armutlu’ya geldi. O zaman ilçemizin adı Rumca Armodies idi. Atatürk buranın adının, bundan sonra Armutlu olmasını söyler ve o günden bugüne kasabamızın adı (öyle ahım şahım dişe dokunur miktarda armut yetiştirmediğimiz, armut ile ilgili hiçbir özelliğimiz olmadığı halde, ki biz zeytincilik yapıyoruz), böyle kalır.

Armodies'in adının değişmesi ile dini bütün bir Almancının, kan ter içinde ekmeğini çıkarmak için yüzlerce metre yer altı cehennemine, binbir dua ile indiği madenden, kömür karası yüzünü yuduktan sonra, derin bir nefes alıp ciğerlerini oksijen ile doldurup, yeniden çıktığı yer yüzünde, tesadüfen karşılaşıp tanıştığı, sarı gür bukleli Maria ile evlenmesinin getirdiği sonuçlar arasında büyük benzerliklerin var olduğunu görebiliriz. Onu imana getirip, bütün kötü batıl düşünce ve inanışlarından da arındırır. 

Maria da kendisi gibi “pürü ak” olduktan sonra, bu iyilik timsali muhteşem insana yeni bir isim de vermek gerektiğini düşünür ve adını Meryem olarak değiştirir. Böylelikle kendisi ve müstakbel eşine cennetin kapıları sonuna kadar açılmış olur. Bu göğsü iman ve iyilikler ile dopdolu yeni ermiş insanın adı artık Meryem’dir. Bakıldığında Maria ile Armodies’in kaderleri aynıdır. Her ikisi de köklü bir temizlik ve arındırmanın ardından, gurur duyacakları sıfır kilometre kimliklerine kavuşmuşlardır.

Konu yerleşim yerlerinin isimleri olunca; Anadolu’nun kadim halklarından Ermeni’lerin ikamet ettikleri bazı köy ve ilçelerin isimleri günümüze değin değişmeden gelmiştir. Tatvan, Eleşgirt ve Mazgirt bu ilçelerden bazılarıdır. Bu elbette çok küçük bir kırıntı dahilinde olsa da, aynı zamanda minik kırıntı dahilinde olumlu bir detaydır. Gönül isterdi ki; bu tür olumlu detaylar bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az olması değil de, gururla insani bir duruşu sergilemeye çok daha yakın olan, böylesi ayrıntıların hayatımızda sayılamayacak kadar çok olmasıdır.

Ne yazık ki, bu güzelim tablonun çok ama çok uzağındayız. İyi niyetli, güzelim insanlar, insanlığın gönlünde yatan bu tablonun çizilmesi için fırçalarını alıp, var olabilecek en güzel renklere batırıp, eşitlikten, kardeşlikten, adaletten ve diğer bütün insani güzelliklerden yana harikuladelikler yaratmaya her ne zaman yeltendilerse, barbarlıklar bu girişimleri zorbalıklar ile bastırdılar, fırçaları kırıp, boyalarını döktüler. “Mutluluğun resmini çizmeye” çalışanlar, hayatlarının baharında, bunun bedelini gencecik canlarını vererek ödediler.

Sonuç olarak gelinen noktada; keşke Yalova kaymakamlarına böylesi abes bir yakıştırma yapılmasa idi. Yaşadığımız coğrafyada, dünyada kimse kimseyi zorbalıklarla “burası benim yerim deyip” yeryüzüne ve gökyüzüne çizdikleri gayri insani çemberlerden, kimseler kimseleri temizlemese, Rumcada adı Armodies olan Armutlu’nun adı değişmese, bütün insanlık vatanları olarak gördükleri dünyada bir arada binbir güzellikle, kardeşçe yaşasa, temennisinde bulunmadan edilemiyor. Tabi Maria da, zorlamalarla kandırılmasa, kendi adının seçimini kendisi yapsa ve Maria olarak kalsa.  

 

 Yalova-Armodies, 30 Aralık 2014

DALGALAR

DALGALAR

Evvelinde, 
Onlarca yılın öncesinde yani,

Hunharca dalgalara boğdurulan, 
Şimdilerde her anımsadığım da,

Kırık camlarla dolu,

Yüreğimin inim inim acılar ile koptuğu,

Memleketimin,

Işıl ışıl aydınlık, 
O güzel yüzlü yiğitleri.

Şimdi,

Soğuk bir kış gecesinde,

“Duvarları yalasa da,

Yine aynı azgın dalgalar,

Üstelik oyalama çabasında olsalar da,

Aldırmadan edemiyor,

Kırık gönlüm.
Ve göğsümde onbeş yara,

Onbeş hançerin saplandığı kalbim”

Ey güzeller güzeli "Sevgili Sevgili";

Geçen her günde,

Yok edilip,

Ayaklar altında çiğnenirken,

Yer yüzünden,

Aşk,

Sevgi,

Güzellik,

Ve de insanlık.

Yok… yok aldırmadan edemiyor,

Kırık gönlüm.

Evvelinde, 
Onlarca yılın öncesinde yani,
Dalgalara,

Azgın dalgalara boğduruldu,

Memleketimin,

Işıl ışıl aydınlık,
O güzel yüzlü yiğitleri.

Silivri, 22 Aralık 2014

ÖDÜNÇ YUMURTALAR

ÖDÜNÇ YUMURTALAR

Her insanın ayrı bir dünya olduğu söylenegeldiği gibi, yine her insanın gizemli bir hikayesinin varlığı dillere pelesenktir. Bu uygun anlar, ortamlarda ve derin muhabbetlerde tekrarlarla, altı itinalı çizilerek dile getirilir. Tek tek etrafımızdaki bireylere baktığımızda, bunun gerçekten de böyle olduğunu görürüz. O nedenle; her canlının üzerinde kendince dik durmaya çalıştığı dünya, içine milyarlarca dünyayı tıkış tıkış sığdırır. Bu noktada, dünya insanlığının farklı duyguları, hırsları, tutkuları, birbirinden tepeden tırnağa, olaylara bakışında, düşünme tarzlarında, ilgi alanlarında ve diğer pek çok konuda değişkenliği vardır. Var olan ayrıcalıklar, düşünülüp, göz önüne getirildiğinde, bu başınızın dönmesine yeter de artar ki, güzel ve muhteşem olan da aslında bu benzemeyişlerdir.

İtalya’nın en büyük ressam, heykeltıraş, şair ve bilginlerinden biri olan Michelangelo 1501 yılında yapımına başladığı ve dört yıl boyunca gecesini gündüzüne katarak başardığı, beş buçuk metre boyundaki kral Davut heykeli ile tarihe adını büyük kratlı pırlantaları yan yana tek tek dizdirerek, yazdırmayı başardı ve ölümsüzleşti. Michelange’ya ölümsüzlüğü getiren bu eser, aynı zamanda Dünyanın yapılan ilk çıplak heykelidir. Heykel insan anatomisinin en ince detayları açısından alabildiğine kusursuz ve pürüzsüzdür.

Michelangelo, aynı muhteşemlikte olan Musa adlı eserini bitirdikten sonra, çekici ile devasa yapıtının dizine hızla vurur ve “konuşsana” diye haykırır. Davut Heykelinde mermer ötesindeki o dudak uçuklatan inanılmaz gerçekliğini görenler, şaşkınlıklarını gizleyemezler. Bu harikulade figürü, bu denli büyük bir mermerden nasıl çıkardığını şaşkınlıkla soranlara;

“Ben sadece bu mermer kütlesi içindeki figürü gördüm ve O’nu özgür bırakana kadar etrafını yonttum.” diye yanıtlar.

Günümüze değin bin bir çekiç darbesi ile yontulup, hayat verilen taş ve mermerlerle devam edecek olursak, bir Davut ve Musa ihtişamındaki diğer bir eser ise, Romalı Plinius’un dünyanın en güzel heykeli olarak gördüğü  Afrodit’tir. Bu bilinen bir öyküdür. Afrodit Akdeniz coğrafyasının, kadın gibi kadın olanıdır. Bu büyülü heykelin yaratıcısı, çok uzağımızda değil, ötede bir koşu, "üç ödünç yumurta" alıp geleceğimiz yakınlıktadır, Atina’lı Praksiteles'dir.

Datça yakınlarında Knidos’da, tepelerinde hoş sarı bir sıcağın hakim olduğu bir gündür. Praksiteles çok sevdiği, bugünün deyimi ile “kankası” bir ressam arkadaşı ile sahilde bir yandan içkilerini yudumlarken, aynı zamanda da sanat içerikli koyu bir sohbete dalmışlardı. Aniden, hemen tepelerindeki manastırdan rahibelerin koşturarak denize doğru kahkahalar atarak geldiklerini gördüler. Rahibeler suya ulaştıklarında elbiseleri ile bedenlerindeki bunaltıdan kurtulmak için hemen maviliğe daldılar. Rahibelerden biri, vücudunun muhteşemliğinden emin olmuş olacak ki, O üzerindekileri bir fazlalık görüp, derin sulara çıplak olarak kendisini attı. Praksiteles gözlerine inanamaz, şaşkınlıkla kocaman açılan gözlerinin önündeki bu güzelliğin, bu muhteşem vücudun heykelini mutlaka yapması fikri, o an beyninde şimşek gibi çakar.

Ertesi gün soluğu manastırın kapı tokmağını hızla vururken alır. Telaşla baş rahibeden, çıplak rahibenin heykelini yapıp yapamayacağını sorar. Bunu rahibenin kendisine sorulması gerektiği yanıtını alan Praksiteles, hemen orada O’nu buna ikna eder ve bu göz kamaştıran detaylardaki inanılmaz güzelliğin heykelini yapmaya başlar.

Zaman zaman çekiç seslerine ara vererek, çok merak ettiği hikâyesine de dikkatle kulak verir. Her insanın olduğu gibi, O’nun da bilinmeyen bir hikayesi vardır. Rahibe bir adam öldürdüğünü ve mahkemenin kendisini idama mahkum ettiğini anlatır. Karar anında, avukatı hemen kendisinin yanına gelerek, üzerinde bulunan elbiselerini hızla yırttıp, mahkeme heyetine O’nun anlatılamaz güzellikteki vücudunu gösterir. Ve yargıçlara avazının çıktığı kadar yüksek bir sesle bağırır;

“Vicdanınız bu eşsiz memeleri yok etmeye razı gelecek mi?” Bu gencecik kızın memelerinin inanılmaz-muhteşem güzelliğini gören yargıçlar, aynı anda yaptıkları yeni bir değerlendirme ile O’nun ömür boyu bir manastırda kalmasına karar verirler, Praksiteles eserini Knidos Afroditi diye adlandırır. Bir mermer kütlesinden, bu hazin hikayesi olan rahibenin heykeli çıkmış olur.

Nazım da bizim topraklarımızda yetişmiş “kelimelerin romantik heykeltraşıdır”. Nazım’ın da her şiiri birer afrodit heykeli güzelliğindedir. Büyük şair “güzel güneşli günlerin görüleceğini” vaat ettiği “nikbinlik” adlı şiirinde şu satırlara yer verir.

“Uuuuy! Çocuklar kim bilir

Ne harikuladedir

300 kilometre giderken öpüşmesi”.

Şimdiye değin üç yüz kilometre giden veya aynı anda öpüşen, kaç kişi vardır bilemiyoruz. Ama Nazım’in bu konuda da elbette bir bildiği vardır. Görülen o ki; dünyayı içinde barındırdığı dili, ırkı, dini, kültürü ve bütün farklılıkları ile kabul eder, güzel bir dünyanın gereksiz fazlalıklarından arınması ile sağlanacağında hem fikir olursak, beyinlerimizden ırkçı, şoven ve milliyetçi duyguları silip atarsak, belki de üç yüz kilometre giderken öpüşmenin vereceği hazda bir yaşantıyı da yakalamış oluruz. Çok dini bütün günler yaşadığımız bu dönemde, yazıyı da, bu atmosfere uygun bir dua ile kapatmak gerekir, aksi halde abesle iştigal etmiş oluruz.

“Tanrı bütün dünya insanlığına, üç yüz kilometre giderken öpüşmenin tadında bir dünya nasip eylesin. Amin!”

Not: Bu arada ekonomik kriz günleri içindeki komşumuz Atina’dan ödünç aldığımız yumurtaları da (gizlenen bir ekonomik krizi yaşayan bizler), unutmadan geri verirsek iyi olur.

Amsterdam, 16 Aralık 2014