Bu blogda, genelde yöreme ait karakterlerin (büyük saygı duyduğum) kısa hayat öykülerini, zihnimdeki imgeleri kağıt üzerine aktarmaya çalıştım. Yazar ve şair Hulki Aktunç; “yazma eylemi, ölümden bir şeyler koparmaktır” der. Bu “kalleş” olarak da adlandırılan tunç kayadan zerrecikler koparma uğraşısı çok güzel. Umarım "GERÇEK HAYALLERİME DAYANAN" sevda ile nakşetmeye çalıştığım öykülerimden esen tatlı meltem, az da olsa yüreğinize dokunur. Olanca sevgi ve saygımla.
22 Haziran 2017 Perşembe
PORTAKAL
PORTAKAL
Mavi göğün tepesinden bin bir kıvrımla, adeta kıvrak danslarla yeryüzüne inen kavurucu güneşin, dayanılmaz o sarı sıcak ışınları, zar inceliğindeki nemli derisini delip geçiyorlardı. Kocaman gözlerini merakla kırpıştırıp etrafına bakıyor, kayda değer bir gelişme olup olmadığını kararlılıkla gözlemliyordu. İçini alabildiğine burkan yalnızlığı uzun süredir var olageldiği gibi, yine diplerde seyrediyordu. Oraya buraya zıplayıp durmaktan bitap düştü. Zıplamaktan ibaret olan bir hayat ancak bu kadar sıkıcı olabilirdi. Dere kenarında boy gösteren, tepesi mor çiçeklerle bezeli, hafifçe esen rüzgârda nazla salınan bir deve dikeninin altına konuşlandı. Son zamanlarda dağları değil de, ancak payına düşen deve dikeninin altını kendisine vazgeçilmez bir mesken edindi. Dağlar O’nu saklayamaz, ele verir, ölürdü.
Gözlerini belirli bir noktaya sabitledi. Derin bir soluk aldı. Ciğerlerine doldurduğu havayı aheste aheste keyifle dışarı saldı. Karnında oluşan şişlik bir süre sonra tamamen küçüldü. Bunalmış olsa da, olanca takatsizliğini zoraki bir tarafa bıraktı. Gergin bir yay misali zıplamaların ardından, yüzeyi yeşilimsi bir renk alan derenin sularına uzun bir uçuşla yeniden atladı. Yosunlu suda art arda oluşan daireler iç içe geçti. Suyun kirliliğinden hiç bir şeyi ayırt edemiyordu. Hayatta kalmak için bir kaç kez de olsa, bulduğu en yakın su birikintisine bir kaç dakikalığına dalmalıydı. Su yüzeyinde yeni açan nilüferlerin yapraklarının üzerine geçip, dinlenmeyi ihmal etmedi. Kısa soluklu bir kaç kulaçlık yüzmenin ardında tekrar karaya çıktı. Soluğu sevgili deve dikeninin yanında aldı. “Vrak… Gurk… Vraaak.. Graaak…” diye bağırıp, çaresiz bir halde etrafına bakınmayı sürdürdü. Gırtlağını yırtarcasına aşk davetini bütün dişi kurbağalar adeta duymazlıktan geldiler. Artık birilerinin O’nun sesine de kulak vermesi gerekmiyor muydu? Canına tak etti. Kimselerin kendisine dönüp bakmayacağı kadar da çirkin değildi. Bu denli itici olduğunu hiç sanmıyordu. Rıfkı Can Kurbağa’nın arka bacaklarının zarif uzunluğu, bedeninin her tarafında yeşil zemin üzerinde göz kamaştıran turuncu ve kar beyazı çizgiler, sırtındaki siyah noktalar, kristal parlaklığındaki güzelim altın gözleri, bu kirli su birikintisinin etrafında bulunan yüzlerce kurbağanın hiç birinde yoktu. Arkadaşları Zühtü, Sılo ve Şükrü O’nun onda biri kadar ne yakışıklı, ne de zekiydiler. Ama kendilerinde şeytan tüyü varmış gibi hovardalıkta işleri çok yaver gidiyordu. Bir damla su güzelliğindeki çıtır kurbağalarla sarmaş dolaş günlerini gün ediyorlardı. Kendisinin onlardan neyi gerilerdeydi. Doğrusu bunu anlamakta oldukça zorlanıyordu. Fazlalıkları var, eksiği yoktu. Zaman zaman bu arkadaşlarına da takıldığı oluyor, birlikte hovardalığa çıkıyorlar, ama gösterdiği onca çabaya rağmen, O kendi kovuğuna her defasında yapayalnız dönüyordu.
Yakışıklılığı, cazibesi ve tartışılmaz albenisi bir tarafta kalsın. Yiğitliğine, hisli çatal yüreğine, yardımseverliğine, kalbinin güzelliğine ve daha pek çok meziyetine diyecek yoktu. Üstelik hiç bir kötü alışkanlığı da yoktu. Kimselerin tavuğuna kış demediği gibi, tek bir canlının etlisine sütlüsüne karışmıyordu. Son zamanlarda, yaklaşık bir kilometre ilerideki köyün çocukları, bu küçük göle dadanmışlardı. Ellerinde sapanlarla kocaman taşları kurbağaların üzerine acımasızca yağdırıyorlardı. Yakaladıkları kurbağaları ayakları ile ezip çiğniyorlardı. Rıfkı Can tek bir kurbağaya zarar gelmesin diye adeta erkete durmuştu. İleri gözetleyici edası ile tehlikeyi sezer sezmez, bütün kurbağaları uyarıyor, küçük yavruları kendisininmiş gibi koruyup kolluyordu. Daha iki gün öncesinde bu mendebur Şukufe’nin kızı Müberra’yı kuyruğundan tuttuğu gibi suyun derinliklerine çekip kurtardı. Şukufe Hanım patlak gözlerinin çirkinliğine bakmadan, yarım ağız teşekkür edebildi. Zaten iyi bir kurbağa olsa, lütfedip bir dal çiçek getirirdi. Kurbağalık ölmemişti ya, Rıfkı Can o an yüreğinin sesini dinleyip, kendi hayatını tehlikeye atarak, can havli ile bağrışan Müberra’yı kurtarmıştı.
Dereden çıkıp, zıplaya zıplaya çalıların arasında avlanmaya giden, bön bakışlı, patlak gözlü Şukufe Kurbağa dahi, alabildiğine aymazlığıyla bir yol olsun dönüp bakmıyor. İşmar eylemiyor. Rıfkı Can ne günlere kaldığını içinden geçirip, bulunduğu durumdan çok hoşnut olmadan, bir kez daha önce “vraaak…” ve sonrasında da “graaak…” diye bağırdı. Dişi bir kurbağanın boynuna ayağını dolamayalı, dudağından öpmeyeli, "seni seviyorum - vraak gurak vraak" demeyeli, birlikte dans etmeyeli, gözlerinin derinliklerine durmayalı, şehvetle altına alıp ağız tadıyla çiftleşmeyeli belki de on asır geçmişti.
Biteviye beklemekten hayli yoruldu. Uzun saplı bir papatya ile oynadı. Etraftaki iki gelincik çiçeğinin yapraklarını kazara döktü ve buna çok üzüldü. Ağaç dallarına konan kuş seslerine kulak verdi. Cırcır böceklerinin çıkardığı tiz seslerden oldukça rahatsızlık duysa da, yapabileceği bir şey yoktu. Hepsinin peşine düşecek hali yoktu. Midesi de iyiden iyi kazınmaya başladı. Bulunduğu deve dikeninin altında etrafına bakınıp yiyecek aradı. Otlar arasında dolanan bir böceği dilini hızla çıkarıp, yakaladı. Tez elden midesine indirdi. Sonrasında üzerinde uçmakta olan mavi ve sarı renkli kanatlarını yavaşça çırpan bir kelebek de kurbanı oldu. Şimdilik bu kadarıyla yetinebilirdi. Akşama daha çok vardı. Bu bir nevi ara öğün mahiyetindeydi.
Göldeki dişi kurbağalar kendi aralarında Rıfkı Can’a ayaklarında ve bedenindeki turuncu çizgilerden dolayı Bay Portakal diyorlardı. Rıfkı Can bir zamanlar gönlünü, güzelliği dillere pelesenk olan Billur Kurbağa’ya kaptırmıştı. Billur’un en yakın arkadaşı Şerife kurbağa’ya yalvar yakar aracı olmasını istedi. O da daha fazla direnemediğinden kabul etmek zorunda kaldı. Verilen görevin ne denli zor olduğunu, Billur’u yakından tanıdığı için farkındaydı. Şerife isteksizce Billur’a gitmek üzere zıplamaya koyuldu. Rıfkı Can yüreği ağzında bir çalının ardına saklanıp, Şerife ile mağrurluğu üzerinden bir an için atmayan Billur’un konuşmalarına kulak verdi. Billur alaycı bir kahkaha attı. Ardından da; “Şerife Hatun sen ne dediğinin farkında mısın? Herkes haddini bilsin lütfen. Davul bile dengi dengine. O benim dengim mi? Hop dedik! Portakal Efendi, mümkünse benden uzak olsun, orada kalsın. Kala kala Portakal’a mı kaldım. Şerife Hatun bunu sen söylemedin ve ben de duymadım. Hadi sen de yoluna.” Pembe şemsiyesini bir kaç kez yere vurup, tehdit edercesine Şerife’yi kovdu. Rıfkı Can kulak misafiri olduğu hakaret dolu bu konuşmanın ardından aylarca kendisine gelemedi. Sırtından hançerlenmiş, bedenindeki o turuncu çizgiler sanki kazınmış gibi hissetti. Ne vrrak, ne de graaak diye bağırdı. Kalbine küstü. “Sen misin kendini olur olmaz herkese kaptıran” deyip yüreğini hak ettiği şekilde payladı. Yalvar yakarmalarına kulaklarını tıkadı. Ön ayaklarını başının altına alıp, sırt üstü uzanmadı. Su birikintisine dadanan çocukların gelişlerini görmedi. Müzik dinlemedi. Dans etmedi. Piyano çalmadı. Doğum gününü kutlamadı. Başka su birikintilerine gezmelere gitmedi. Çok sevdiği halde bademli dondurma dâhi yemedi. Rakı içmedi. Partilere katılmadı. Hayata bütün kapılarını sıkıca kapadı. Telefonlara çıkmadı. Nargile içmedi. Herkesle selam ve sabahı kesti. Derisi kurudu, daha da inceldi. Gözlerinin altın rengi kayboldu. Derede yüzmedi. Zoraki avlandı. Bir deri bir kemik kalakaldı. Geçen zaman nihayet ilaç oldu. Kendisini yeniden toparladı. Dere kıyısındaki hayatına yeniden döndü.
Olduğu yerde uzandı. Çok geçmeden arka ayağından dürtüldüğünü hissetti. Dönüp baktığında gözlerine inanamadı. Kalbi göğsünü yırtıp, yerinden fırlayacak gibi oldu. Ön sağ ayağını kalbine bastırıp, sakinleşmeye çalıştı. Billur elinde pembe şemsiyesini sapından işveli bir edayla dönderiyordu. Gözlerini, tedirginliği her halinden belli olan Rıfkı Can’a kırpıştırarak uzun uzun baktı. Dudağına defalarca buseler kondurdu. Rıfkı Can’a sıkıca sarıldı. Başını O’nun göğsüne yaslayıp, kalbinin ahenkli atışlarını dinledi. Her ikisi de mest oldular. Ardından Billur Hanım’ın ağzından art arda bal sözcükler döküldü.
“Rıfkı Can senden çok özür diliyorum. Yanılmışım. Geçen zaman zarfında kalbime kulak verdim, sesini dinledim. Benim o an gösterdiğim kabalığı olmadı say, lütfen. Kapris yaptım. Cahillik işte. Kalbim senden yana, senin için attığını gördüm. Seni çok seviyorum. Artık sensiz yapamam. Seninle yaşlanmak en büyük emelim. Senden onlarca kızım ve oğlum olsun istiyorum. Birlikte büyütelim. Kuyruklarının kopmasına şahitlik yapıp, mutluluğumuza mutluluk katalım. Ama önce büyüklüğünü göster ve beni affet. Yalvarıyorum. Sensiz yaşayamam.”
Rıfkı Can ayağının bir kez daha dürtüldüğü hissine kapıldı. Olduğu yerde uyuya kalmıştı. Gözlerini kırpıştırıp ayıldığında; Şukufe’nin patlak gözlerini bütün bedeninde gezdirdiğini gördü. İkircikli duygularla “nasip kısmet meselesi” deyip, zıplaya zıplaya Şukufe’nin ardından seğirtti.
Amsterdam, 21 Haziran 2017
1 Haziran 2017 Perşembe
EVA
EVA
Ellili
yaşları geride bırakmıştı. Ardında bıraktığı tatlı ve acı anılarla dolu onca
yıla, güzelliğinden ödün vermeyen saman sarısı kıvrım kıvrım saçlı Eva'nın
siyah ayakkabıları düz ökçeliydi. Sıkıca koluna girdiği kocası Gerard'ın bileğini
kendisine doğru çekiştirdi ve sonrasında ellerini sıkıca birbirine
kenetlediler. Ayaklarını hafiften sürüyerek yürüyen Eva, kocası ile el ele
hastanedeki bekleme odasına girdiler. Aynı anda yüzlerinden atmakta bir hayli
zorlandıkları ürperti ile diğer bekleyenlere selam vermeyi ihmal etmediler. Yan
yana usulca oturdular. Oturdukları yerde de Gerard'ın elini sıcacık tutmaya
devam etti.
Her ikisinin
de derin düşünceler içinde oldukları belli oluyordu. Eva başını eğip,
tedirginliği belirgin bir şekilde beliren kocasının yüzüne hayranlıkla baktı.
Kıvrımlı uzun sarı saçları omuzlarından aşağı, coşkun bir şelalenin suları gibi
omuzlarından aşağı apansız döküldü. Gerard eşinin başını sevgi ve şefkatle
hafifçe tutup, omuzuna koymasını istedi. Eva'nın boynu hiç direnmedi, kafası
bir kuş tüyü olup, eğildi. Olabildiğince büyük bir güvenle kocasının omuzundaki
sarsılmaz yerini buldu. Başını kocasının omuzuna değil de, adeta bin bir
çiçekten oluşan bir gülistana koymuş gibiydi. Yüreğini tatlı ürpertilerle
masmavi bir okyanusun sularına, fırtınasız, rüzgârsız, alabildiğine sakin bir
havada, kafasından geçen onca düşünceyle birlikte özgürce bırakmış gibiydi.
Ben
Hollandalı Eva. Hollandalı olduğum söz gelimidir. Yüreğimden geçen; elbette
dünyalı olduğumdur. Bugün tanrının bana bir lütfu olan sevgili Gerard'ım ile
birlikte kendince öyküler uyarlamaya çalışan, Türkiyeli öykücünün tam
karşısında oturuyoruz. Mahcup bakışlı öykücüye acıdım, içim kırıldı. İşi zordu.
Yükü hayli ağırdı. Altından kalkabilecek mi, bilemiyorum. Gerard'ın elini
bırakmadan karşımdaki utangaç adama baktım. Oysa benim derdim bana yeterdi.
Dağlara anlatmaya kalksam kan ağlarlar, dile gelirler ve beni teselli etmeye
çalışırlardı. Hoş bulunduğum bu Hollanda düzlüğünde de içimi aktarabileceğim herhangi
bir dağ da yok zaten. Uzun uzun baktım acemi öykücüye. Bakışlarımla mesajlar
saldım O'na. Yeter artık; annen Kör Zewe'yi, uçsuz bucaksız bir çölü aratmayan
İç Anadolu bozkırını, meşhur köyün Camili'yi anlatmayı bir anlık bırak. Yetiyorsa yüreğin beni anlat derim.
Tavırlarım ve mesaj yüklü bakışlarımla çok belirgin bir hal almış olmalıyım ki,
dudaklarında belli belirsiz hafif kıpırtılar oldu. Sonrasında yine aynı utangaç
bir edayla, ikirciklice de olsa, isteğimi boyun büküp kabul etti. Ben de bu zor anlatımda kendisine yardımcı
olacağımı aynı dost bakışlarımla anlattım.
Bizimkisi
bir sevda. Gerard'ım benden iki yaş daha büyük. Komşu çocuklarıydık. Günümüzün
büyük kısmı dışarıda birlikte oynayarak geçerdi. Zaman nasıl akıp gidiyor
farkında değildik. Birlikte olmanın ilk anından itibaren, her ikimiz de
birbirimizi büyülüyorduk. Anne ve babalarımız da iyi görüşürlerdi. O sıralar
ben daha yedi, Gerard ise dokuz yaşındaydı. Daha o zamanlar birbirimizi saf
çocuksu duygularla sevdik. Bugün gibi hatırlarım, o çocukluk yaşımızda, şu an
olduğu gibi, aman tanrım elimi nasıl da sıkıca tutardı. Ah canım benim.
Hayatım, hayatımın biricik anlamı. Yüreğimin biricik sahibi. Her yönü ile insan
olan kocam benim.
Mahallenin
bütün sokaklarını el ele dolaşırdık. Gerard mahalledeki yaramaz çocuklara karşı
benim önüme geçip, göğsünü nasıl da bir kahramanlık edası ile siper ederdi.
Değişen bir şey olmadı. Şimdilerde artık büyümüş olan o yaramazların herhangi
birinin zarar vereceğini görmeye görsün, yine o yıllardaki kararlılıkla göğsünü
gere gere önüme geçer ve beni savunur. Devasa bir aşk bizimkisi. Elli yılı
aşkın bir zamandır, daha doğrusu çocukluğumuzdan bu yana birlikteyiz. O benim
ilkim oldu, ben de O'nun. Bizim için her geçen gün bayramdı. Sanırım her ikimiz
de biraz deliydik. Karşılıklı var olan sevgi ve saygımız daimdi. Hızla geçen
onca zaman, sevgimizden bir zerre olsun alıp götüremedi. Aşkımızı erozyona
uğratmadık, çünkü dört bir yana kök salan sevgi ağaçları ektik. Onlar dallanıp
budaklandı ve bizleri sevgi dolu yüreklerle ayakta tuttu. Meksika'lı ressam
Frida Kahlo sevgilisi Diego'ya yazdığı bir mektupta; "Bir dağın içini,
ancak başka bir dağ bilir." diye yazıyordu. Buna ne denir, ancak şapka
çıkarılır. Bizim tutkumuzu da ancak bizim gibi bütün kalpleriyle sevenler
bilir.
Bütün
hayatımız boyunca Amsterdam'da kanallar boyu yüzümüzde geniş gülümsemelerle, el
ele dolaştık. Laleler arasında, onlara zerre kadar zarar vermeden saklambaç
oynadık. Sokakta dolaşan kedileri sevdik. Yel değirmenlerinin merdivenlerini tırmandık,
durmadan indik ve çıktık. Aşkımızın meyveleri oğullarımız, kızlarımız ve
birbirinden güzel torunlarımız oldu. Torun sevgisi anlatılır gibi değil. İki
oğlan bir de kız torunumuz var. Çocuklarımız geç evlendiler. Haliyle çoluk
çocuk sahibi olmaları da gecikmeli oldu. Anlayacağınız torun sahibi olmamız
biraz uzunca sürdü. Kız torunumuzun adını annesi Eva Maria koydu. Biz de
böylesi bir gelenek olmadığı halde gözleri, ağzı, burnu ile bana çok benzediği
için benim adımı da verdiler. Daha altı yaşında. Güzelliğini anlatmak mümkün
değil. Boncuk boncuk-maviş maviş gözler. Tıpkı gökyüzü gibi. İnsanın kanatlanıp
içlerinde uçası geliyor. Oğlanlar da öyle. Remko dokuz yaşında. Uzun sarı
saçlarını parmakları ile tarıyor. Kızlara şimdiden olmadık kurlar yapıyor.
Gerard dedesine çekmiş. O da çocuk yaşta aklımı başımdan almamış mıydı? Paul
ise henüz dört yaşında. İşi gücü abisi Remko'yu taklit etmek. Remko onun en
büyük idolü.
Evimizde
yankılanan şen şakrak kahkahalarımız hiç dinmedi. Kadehlerimiz hep tiz bir
sesle çınladı. Her alaca karanlıkta mumlarımızın gökkuşağı alevlerinin
titremesini ihmal etmedik. En güzel filmlere gittik. O güzelim aşk sahnelerinde
kendimizi bulduk. Mutlu olduk. Hisli yüreklerimizi hep bir eyledik. Aralarına
hiç bir zaman duvarlar örmedik. Bugüne değin evimde en az iki vazom hiç boş
kalmadı. Gerard her defasında ilk kez bana çiçeklerle geliyormuş gibi aynı
heyecan ve yüzünde beni büyüleyen, beni benden alıp götüren gülümsemesiyle
kucağımı dünyanın en güzel renklerine bezeli çiçeklerle doldurdu. Çiçekleri yan
tarafımda tutup, kollarına atıldım ve ilk kez öpüşüyormuş gibi uzun uzun
dudaklarımız kenetlendi. Gülüşü güzel Gerard'ımın yüzünü her an güler kılmaya
çalıştım. Her hareketini izledim. Gözlerinde saklambaç oynadım. Yüzümü ellerine
bıraktım. Klasik ve caz konserlerinde en ön saflarda yer alıp, güzelim
melodilerle ruhumuza ziyafet çektik. Trenler, arabalar, gemiler, uçaklar ve
yürüyerek bütün dünyayı dolaştık. Deliler gibi seviştik. Terlerimiz,
nefeslerimiz, ruhlarımız ve bedenlerimiz birbirine karıştı. Aynı güle
burunlarımızı dayayıp, mis kokusunu içimize çektik.
Artık durum
çok daha farklı. Yukarıda anlatmaya çalıştığım güzelliklerin, mutluluğun ve
huzurun sonuna geldik. Ben Gerard'ıma ihanet ediyorum. O'nu yapayalnız bırakıp
gideceğim. İki haftadır bu hastanenin yolunu tutuyoruz. On beş gün önce
geldiğimizde yapılan tetkikler sonucu, hastalığın bütün vücudumu sardığını hiç
söyleme ikircikliği göstermeden, iletti doktor. Bütün bedenim, içim, kollarım,
ayaklarım, ellerim, beynim, kalbim
durdu. Yüreğime doluşan huzmeler, yerini o an zifiri bir karanlığa bıraktılar.
En fazla üç aylık bir zamanımın kaldığını, yapılacak tedavilerin bundan
sonrasında bir yarar getirmeyeceğine inandıklarını anlattı. Ama yine de
ellerinden geleni yapacaklarmış.
Nasıl bir
halde olduğumuzu daha fazla irdelemenin de benim hastalığım gibi pek bir
faydası yok. Her şey bitti. Sona geldik. Gerard ile bir eylediğim yüreğimi
alıp, gideceğim. Mumlar sönecek, çiçekler solacak, müzikler dinecek, şiirler
susacaklar, kadehler çınlamayacaklar, sevişmelerimiz bitecek, gezilerimiz
duracak, torunlarım cıvıldamayacaklar, öpücükler havada kalacak, kocamın
gülümsemesi donacak, ellerim tutulmayacak, gözlerimin içine bakılmayacak.
Bilinen yolun sonu görünüyor. Mutlu ve huzurlu olmasını yaralı yüreğimle
istediğim büyük insanlık sağ olsun. Kalın sağlıcakla!
Amsterdam, 1 Haziran 2017
17 Nisan 2017 Pazartesi
HÜDHÜD
HÜDHÜD
Saatler
boyu inatla, yılmadan kanat çırpıyorum. Bitap düştüm. Kanatlarımın altı kan ter
içinde kaldı. Ama biraz daha ilerleyip, en azından bir yerleşim yerine konmam
daha iyi olacak. Havaların Afrika dışında da ısınması ile birlikte annem ve
babamla birlikte adını ilk kez duyduğum, Anadolu’ya doğru uzun soluklu bir göçe
çıktık. Onlar daha önceleri bu diyara gelmişlerdi. Benim ilk gelişim. Ben de
büyüdüm ve artık denizleri, dağları ve ülkeleri aşıp yeni göçlere çıkacak kadar
geliştim.
Afrika’dan
yola çıkıp, en nihayetinde Anadolu denilen toprakların semalarında kanat
çırpıyoruz. Bu toprakların güzelliğine
ve muhteşem tabiatına bütün benliğimle vuruldum. Büyülendim. Ardımızda inanılmaz güzellikte güzel yerleşim
yerlerini ardımızda bıraktık. Daha az ağaçlıklı geniş bir alanı alabildiğine
kaplayan bu bozkıra gelmeden önce, ben şaşkınlıkla etrafımı seyre dalmıştım.
Kendimden geçmiş bir halde kanat çırpmaya devam ederken, annem, babam,
kardeşlerim ve akrabalarımın dahil olduğu büyük göç kafilesinden bıhaber ayrıldığımı fark ettim. Onları kayıp ettiğimi görünce minik yüreğimi büyük bir korku sardı. Yaklaşık iki gündür
beyhude bir arayış içindeyim. Bu bölgede, büyük buğday ve arpa tarlalarının
genişliğinin görünümü gözlerinizi yoracak bir büyüklükte. Saatlerce aynı
manzaraya takılıp kaldım. Artık umudumu tamamen yitirdim. Büyük bir umutsuzluk
içindeyim ve kendimi çok mutsuz hissediyorum. Bahtsız başımın çaresine bakmaktan başka
seçeneğim kalmadı. Oldum olası üzerimden atamadığım dalgınlığım talihsiz başıma
bunu da getirdi.
Birazdan
öyle veya böyle yeryüzüne iniş yapmak zorundayım. İndiğim zaman acaba kaç kişi
benim bir Hüdhüd kuşu veya diğer adımla Çavuş kuşu olduğumu anlayacak.
Böylesi bir bozkırda tanınıyor olabileceğimi hiç sanmıyorum.
Annem,
babam, kardeşlerim ve akrabalarım büyük bir üzüntüyle şimdi her yerde beni arıyorlardır. Ama sesimi
duyuramam. “Hüd hüd” diye ötüp, onları çağıramam. Bu bozkıra kayıp olduğum iki
gün içinde defalarca kondum. Fazla ağaçlıklı ve yeşil bir alan olmasa da bizim
besinimiz olan böcek, karınca ve diğer omurgasız canlılar açısından zengin bir
yer. Bu konuda herhangi bir şikayetim söz konusu değil.
Şu an
büyük bir köyün üzerinde zig zaglar çizerek uçuyorum. Benim gibi renkli bir
kuşun bu bölgede yer alacağını sanmıyorum. Başımdaki renkli tepeliğim ve
kanatlarımdaki çizgilerimle hayli gösterişliyim. Tam bir asker milleti olan
Türkler kanatlarımdaki çizgilerimden dolayı beni “Çavuş Kuşu” veya “İbibik”
olarak adlandırmışlar. Çavuşluk öylesi yüksek bir rütbe değil elbet. Asker
olmayı hiç yeğlemem. Bunun yanı sıra “İbibik” adımı içeren türküler de yok değil.
“Kara gözlüm efkarlanma gül gayri
İbibikler öter ötmez ordayım
Mektubunda diyorsun ki gel gayri
Vatan borcu biter bitmez ordayım”
Bana çıkardığım sesten dolayı “Hüdhüd Kuşu”
diyenler de var. Bence bu kulağa daha hoş geliyor.
Sanırım
köydeki bu evin önüne insem iyi olacak. Evin bahçesinde birkaç tane ağaç da boy
gösteriyor. Ağacın ve yeşilliğin olduğu yerde yiyecek bir şeyler de bulunur.
Yere inmek üzere alçaldığımda köy yolunun yanı başındaki tabelada Büyükcamili
adı yazılıydı. Şu an bahçesine konduğum ev köy yoluna çok yakın. Ev halkından
kimseleri henüz göremedim. Hemen domates fidesinin altında kıvrılarak hareket
eden bir solucan ve az ileride karınca yuvasından birkaç tanesiyle karnımı
doyurdum.
Gagamdaki
son karıncayı da iştahla boğazımdan aşağı salıyordum ki, otuz metre kadar
ileride bulunan evinden, hafif bir aksama ile bahçeye doğru gelen yaşlı bir
kadının geldiğini gördüm. Yürüme esnasında dizlerinde duyduğu can alıcı ağrıyı
kırışıklıkların sardığı yüzünde hissediliyordu. Bir gözünü de sürekli
kısıyordu. Belli ki, o gözü çok iyi görmüyordu. Telaşla dibinde bulunduğum
zerdali ağacının en yakın dalına kondum. Yaklaşmakta olan yaşlı kadın görkemli
renklerle bezeli kanatlarımı anında fark etti. Çehresine büyük bir şaşkınlık
ifadesi yayıldı. Bahçe kapısını aralayıp olduğu yerde durdu ve hayranlıkla
alımlı renklerime bakmaya koyuldu. Belli ki bugüne değin benim türümde başka
bir kuş görmemişti. Beni ürkütmemek için olacak usulca iki adım daha atıp, iğde
ağacına yakın bir yerde toprağa oturdu. İğde ağacından buram buram kokular
yayılıyordu. Gördüğüm kadar ile kadından zarar gelmeyeceği güvenini hemen
edindim. Ben zerdali dalında, O iğde ağacına yakın toprakta oturduğu yerde
karşılıklı uzun uzadıya bakıştık. Kemerli burnunun etrafında benekler var. Kör
olduğunu tahmin ettiğim gözü diğerine kıyasla daha küçük gibi.
Size
kendimden yeterince söz edemedim. Kuş olarak, bu denli güzel olunca mütevazi
olmanın da pek gereği yok. Kanatlarım ve kuyruğum olabildiğince alacalıdır.
Bedenimin diğer bölümleri pembeye çalan açık kahve rengidir. Çok alımlı olan şah
şaşalı tepeliğimin uçları ise siyahtır.
Bir
İran efsanesine göre bendeniz Hüdhüd kuşu zamanında çok güzel bir kadınmışım.
Günlerden bir gün odamda yarı çıplak, belime kadar uzanan kömür karası
saçlarımı tarayadururken, kayınbabam yanlışlıkla odama girince, utancımdan
başımda tarağımla aniden bir kuşa dönüştüm. Kanatlanıp, açık pencereden
gökyüzüne havalandım. Başımdaki süslü tepeliğim de, o gün uçma esnasında
unuttuğum taraktır. İran'lılar bu nedenle beni "tarak başlı" anlamına gelen "Şaneser" diye adlandırırlar.
Önemli
bir özelliğim de yer altında kimselerin göremeyeceği su kitlelerini görmemdir.
O nedenle Süleyman Peygamberin oluşturduğu orduda kılavuz olarak ben de yer aldım.
İnsanları
kötü bakışlardan koruduğum gibi, yapılan büyüleri de anında bozarım. Benim
resimlerim evlerde kötü cinlere, kem gözlere karşı duvarlara asılır.
Rüyalarınızda beni görmeniz halinde sıkıntılarınızdan kurtulacağınız, suya
kavuşacağınız, emniyette olacağınız ve misafirinizin geleceği anlamına gelir.
En güzeli de sevgililerden haberler getiririm. Heyecanla atan yürekleri mümkün
olduğu kadar rahatlatırım.
Zorunlu
olarak yerleşmeye karar verdiğim Büyükcamili Köyü’nde bir yerde ev sahibim
sayılan, ayağı duyduğu ağrılardan dolayı aksayan ve bir gözü görmediğinden
kendisine Kör Zewe adı verilen yaşlı teyzemle ilişkilerimizi oldukça
geliştirdik. Zewe Teyzem gününün büyük bir kısmını bahçede benimle birlikte geçiriyor.
Karşılıklı aşıklar gibi saatlerce bakışıyoruz. Zaman zaman bana içini döküyor.
Yaşamın zorluklarını, özlemlerini, yapamadıklarını, keşkelerini, ayrılıklarını,
savaşları, fakirliği, hastalıkları, sevgiyi, güzellikleri, umutları ve ne yazık
ki, dünya insanlığının o kahreden kötü gidişatını anlatıyor. Ben de her ne
zaman sohbete eşlik etmek için “hüd hüd” dememle birlikte, O başındaki eşarbını
aralayıp, kır saçlarını karıştırıyor. O an yüzünde mutlu olduğuna dair bir
esintinin yayıldığını hissediyorum. Haliyle bu hali beni de mutlu ediyor.
Ailemden bihaber aylar geçeduruyor. Tek tesellim, tutanağım dünyalar tatlısı Zewe
teyzem oldu. Karşılıklı birbirimizi çok seviyoruz. O’nun tabiatla iç içeliği,
yakınlığı doğrusu görülmeye değer. Bütün insanlar tabiata bu denli yakınlık
duyuyor olsa, yeryüzü daha yaşanılır bir gezegen olurdu. Tabiata ne denli yakın
olunursa, bir o kadar da vicdanlı olunuyor kanaatindeyim.
Zewe
teyzemi bekliyordum. Sohbetini, güneşe yüzünü dönüşünü, dizlerini ovmasını,
saçlarını güllü eşarbını aralayıp açmasını ve bana olan o içimi hoş eden, her
şeyi unutturan bakışlarını özledim. Çok gecikmeden çıkageldi. Kendisini
mutlulukla selamladım. Benim kaldıramayacağım taşların altında, benim için
solucanlar aradı. Elindeki çubukla zerdali ağacının kovuğuna yaptığım yuvaya
bıraktı.
Bugün de hayli dertleştik. Gün alaca bir karanlığa büründü. Kalkıp evine gitme vakti, beraberinde ayrılığı da getirdi. Ayağa kalktı. Eteğindeki tozları çırptı. Sonrasında, biçare halde bir şeyler arandığını gördüm. Anlaşılan evinin anahtarını düşürmüştü. O bahçede dört bir yana bakınırken, ben de telaşla aramaya koyuldum. Gözlerim iyidir. Ben ki, onlarca metre toprak altındaki suları dahi görürüm. Böyle olmasaydı zaten Süleyman Peygamber beni ordusunun kılavuzu olarak tayin etmezdi. Az ileride anahtarın biber fidelerinin arasında toprağa karıştığını gördüm. İki kanat çırpışı ile uçtum. Anahtarın bulunduğu yere toz kaldırmadan indim. “Hüd hüd – Orada… Orada” diye üst üste öttüm. Görseniz nasıl mutlu oldu. O anahtarını cebine koyarken, ben de sağ omuzuna usulca kondum. Uzun gagama ard arda çok tatlı bir öpücükler verdi. Ardından da büyük bir şefkat ve sevgiyle kanatlarımı sıvazladı. Minnet dolu gözlerle tekrar yuvama kanat çırpmamı yine hayranlıkla izledi. Annemi, babamı ve kardeşlerimi O'nunla tanıştırmayı ne çok isterdim. Ağrılar içinde aheste adımlarla evine doğru ayağını sürüyerek uzaklaştı. Bir de kendisinden bir kaç yaş büyük, ama çok daha dinç görünen kocası var. O bize hiç takılmıyor. Çocuklarının her biri bir yerdeler. Onları bir başlarına yapayalnız bırakmışlar. Ömürleri bol olsun, sağ olsunlar. Ah... Benim Büyükcamili Köyü’ndeki biricik Zewe teyzem.
Bugün de hayli dertleştik. Gün alaca bir karanlığa büründü. Kalkıp evine gitme vakti, beraberinde ayrılığı da getirdi. Ayağa kalktı. Eteğindeki tozları çırptı. Sonrasında, biçare halde bir şeyler arandığını gördüm. Anlaşılan evinin anahtarını düşürmüştü. O bahçede dört bir yana bakınırken, ben de telaşla aramaya koyuldum. Gözlerim iyidir. Ben ki, onlarca metre toprak altındaki suları dahi görürüm. Böyle olmasaydı zaten Süleyman Peygamber beni ordusunun kılavuzu olarak tayin etmezdi. Az ileride anahtarın biber fidelerinin arasında toprağa karıştığını gördüm. İki kanat çırpışı ile uçtum. Anahtarın bulunduğu yere toz kaldırmadan indim. “Hüd hüd – Orada… Orada” diye üst üste öttüm. Görseniz nasıl mutlu oldu. O anahtarını cebine koyarken, ben de sağ omuzuna usulca kondum. Uzun gagama ard arda çok tatlı bir öpücükler verdi. Ardından da büyük bir şefkat ve sevgiyle kanatlarımı sıvazladı. Minnet dolu gözlerle tekrar yuvama kanat çırpmamı yine hayranlıkla izledi. Annemi, babamı ve kardeşlerimi O'nunla tanıştırmayı ne çok isterdim. Ağrılar içinde aheste adımlarla evine doğru ayağını sürüyerek uzaklaştı. Bir de kendisinden bir kaç yaş büyük, ama çok daha dinç görünen kocası var. O bize hiç takılmıyor. Çocuklarının her biri bir yerdeler. Onları bir başlarına yapayalnız bırakmışlar. Ömürleri bol olsun, sağ olsunlar. Ah... Benim Büyükcamili Köyü’ndeki biricik Zewe teyzem.
Amsterdam, 17 Nisan 2017
5 Nisan 2017 Çarşamba
AŞK ZÜĞÜRDÜ
AŞK ZÜĞÜRDÜ
Basık
bir havanın hakim olduğu öğle sonrasında, kısa bir şekerleme yaptım. O nedenle, gecenin ilerleyen saatleri olduğu halde uykum iyiden iyiye kaçtı.
Yatakta o yana-buyana dört dönmelerim de kâr etmedi. Soluğu zorunlu olarak şiş
gözlerimle balkonda aldım. Yorgunum. Uykumun vefasız bir yar misali beni terk etmesinde,
bunaltıcı yaz sıcağının da etkisi olsa gerek. Büyükcamili Köyü’ndeyim ve seksen
dört yaşındayım. “Kör Zewe” olarak nam salan, okuduğunuz öykülerin de kahramanlarından
biri olan, hayat arkadaşım kadar tanınmıyor olabilirim. Bir iki öykünün kahramanı olabilmeyi başarırsam, bakarsınız ben de en az O’nun kadar bir üne
kavuşurum.
Biz yaşlı
insanların hayatlarının daha hızlı geçtiğine dair üzerimden atamadığım kalıcı bir intiba var bende. Yaşlıların avuçlarında sıkıca tutmayı beceremediği ve kanat çırpmalarıyla uçup
giden değerleri, geçen her günle birlikte çoğalıyor. İnsan ömrü çok da uzun bir
zaman birimi olarak görülmemeli. Aslında bir nevi kelebek ömrü. Lakin bugüne değin
ne çok şey gördük, yaşadık ve şahit olduk. Şaşılası bir dünya. Yaşayageldiğimiz
bu renklilik; doğup büyüdüğümüz coğrafyadan da kaynaklanıyor olabilir. Her anı
olaylara gebe, daimi bir hareketlilik, bir adım ileri ve ne yazık ki çok
geçmeden on adım geriye olan dönüşler çok yaşandı, yaşanıyor. Görünen o ki,
daha çok yaşanacak da! Bu coğrafyaya biçilen kaftan da bu olsa gerek.
Balkondayım.
Bütün ışıkları söndürdüm. Adeta pusuya yatmış bir vaziyette pür dikkat
Büyükcamili’yi dinliyorum. Oğlum uzun yıllar önce bana çok sevdiğini söylediği bir şairden bir şiir
okumuştu. Şiirden çok anlamadığım halde, bu mısraları ben de çok sevmiştim. Malum, yaşlı hafızası, yanılmıyorsam şairin adı
Orhan Veli’ydi. Şair yıllarca önce, dünya şehri güzel İstanbul’u dinleyip, duyduklarını
şiirle dile getirmişti. Kıyaslamak gibi olmasın. Tesadüf bu ya, ben de şu an İç
Anadolu’da küçük bir Kürt köyünü dinliyorum. Hatırladığım kadarı ile şair,
devasa şehri gündüz vakti dinlemiş. Şair olmayan, sıradan bir köylü olan ben
Heyderi Hecike de küçük bir köyü gecenin kırkında dinliyorum. Aradaki fark
akıllara ziyan. Bir ayrıcalık daha var ki, dinleme esnasında O’nun gözleri
kapalı, benim ise açık, şişkin ve yorgun. O kısacık şiirde pek çok olayı olabildiğince bütünüyle büyük
bir ustalıkla anlatmış. O büyük şehir, bu şiiri hatırlamamla birlikte anında
gözlerimin önünde canlanıyor.
Camili'de gökyüzü gündüzleri mavinin bin bir tonu ile hergün yeniden boyanır. Şu
an rengini seçmek mümkün değil. Gece vaktinde gökyüzü karanlık bir boşluk gibi. Bugün
sanki dünyanın bütün yıldızları bu köyün semalarında buluşmak üzere üşüşmüşler.
Her yıldız bir pırlanta parıltısında. Üst üste alt alta, iğne atsan
gökyüzündeki boşluğa düşmez. Rastgele bir yıldıza saplanıp kalır. İnsanın “Ne
var, ne oluyor, neden hepiniz elbirliği yapıp, bu göğe üşüştünüz?” diye sorası
geliyor. Cevap alabilir miyim bilemiyorum.
Galiba bir yerlerde küçük bir kavga başladı. Büyükçe bir yıldız, daha küçük
olan, ama öne çıkmaya kalkışan yıldızı var gücü ile tekmeledi. Küçük yıldızcık
gökyüzünde hızla kilometrelerce eğimli bir kavisle uzaklara kaydı. Tahminim dünyada bir yerlere
düştü ve söndü. Kül oldu. Umarım birilerinin başına düşmemiştir.
İstanbul’u dinleyip, anlatan şair başından aşkın sevdalar yaşamış. Doğrusu gıpta etmedim değil.
Kıskanmadığım tek tarafı ömrünün kısalığı oldu. Biz de sevdik elbette. Ancak tek taraflı.
Sevdamız kalbimizde hapis kaldı. Yüreğimizden dışarı salı verme cesaretini
kendimizde bulamadık. Ama şair adeta bir bal arısı olup, çiçekten çiçeğe konmuş. Kimi
kadından hayli memnun olduğu halde, nefret ettikleri de yok değil. Anlaşılan o
ki, o kısacık otuz altı yıllık ömre pek çok sevgili sığdırmasını bilmiş.
O'nun anlatımıyla; “Birincisi ilk göz
ağrısı. İncecik dal gibi bir kız.” Bir tüccarla evlendiği için, yediği
önünde-yemediği ardında, ne bulduysa yemiş. Haliyle "dal gibi kızdan" eser kalmadığı aşikar.
İkincisi kendisinden yaşça çok büyük, Münevver abla. O’nu gülme
krizlerine sokan, Münevver ablasına bugün dahi hatırladığında kendisini
utandıran aşk mektupları yazmış şair. Azgın bir kadın çıkagelir sonrasında.
Ardından güzeli- esmeri, caninin içi Nuri Nisa takip etmiş. Kibar bir kadın ve
ardından da şairi küplere bindiren, kendisinin deyimi ile “O bokun soyu” dediği
kadın hayatında yer alır. Sizin de bildiğiniz adamcağızın aşklarını size neden
bir kez de ben sayarım ki? Bu da bir nevi “Aşkta züğürt olanın, çapkın olan
birini diline dolaması mıdır?” dersiniz. Daha pek çok sevgiliyi hayatına
kattıktan sonra, en çok bağlandığı, “eşit olsak, hür olsak diyen” sadece kadın
değil, aynı zamanda "insan" olanla hayatını birleştirir. Bunun kim olduğunu da
edebiyat tarihçisine havale eder.
Benim aşk yelpazem hiç bu denli geniş olmadı. Bütün hayatımı ömrü uzun, canı sağ olsun
Kör Zewe doldurdu. Aramızda öyle dişe dokunur büyüklükte pürüzler çıkmadı. Her daim özverili olmaya
ve elimizden geldiğince birbirimize kol kanat germeye çalıştık. Zaten aklı başında bir birliktelik de bunu gerektirmez
mi? Benim cephem de, edebiyatçı da olmadığımdan edebiyat ile ilintili veya
ilintisiz herhangi bir tarihçinin araştıracağı her hangi bir durum yok. Her şey olabildiğince aleni.
Şairin ölümü, ülkedeki hayat kalitesinin bir
göstergesi. Belediyenin kazdığı bir çukura düşer ve otuz altı yaşında ölür. Çok hazin bir son. Bir şair için ölüm bu kadar ucuz olmamalıydı. Yazık! Yüreği insani duygularla dolu olan şair, maddi olarak varsıl değildir. Öldüğü zaman cebinde sadece 28 kuruş olduğu görülür.
Köyün
içlerinden köpek sesleri geliyor. Horoz, koyun, inek, ağlamaklı kedi ve insan sesleri dolduruyor
kulaklarımı. Bir karmaşa hakim. Telaşlı yeni bir gün başladı. Okunan ezan bütün
sesleri bastırıyor. Gökyüzünde birileri belirdi. Bütün yıldızları kucaklayıp,
çuvallara doldurdu. Ağızlarını bürüdü ve sıkıca bağladı çuvalları. Ay gümüş bir
tepsi gibi parlarken, O’nu da alıp, altın varaklı koca bir sandığa koydu. Kırk
büyük kilitle üst üste kilitledi. Yıldızsız gökyüzü çıplak ve oldukça sade kaldı.
Dört
bir yandan kuş sesleri gelmeye başladı. Karşı mahallede bir traktörün patırtılı
sesleri duyulur oldu. Bir araba manevra halinde hareket ederken, farlarıyla
alaca karanlığı henüz üzerinden tamamıyla atamayan Büyükcamili’yi taradı. Karşı
mahalledeki evlerin ardında geniş bir kızıllık belirdi. Kızıllıkla birlikte gün
ışıdı, ısındı. Yeni bir gün çıkageldi. Allah elden ayaktan düşürmesin. Seksen
dört yaşıma bir gün daha eklendi.
Komşumuz Topal Mehmet’in tamir atölyesinden günün ilk çekiç sesleri
duyulur oldu. Ustalardan biri çekiçle vurmakta olduğu demiri daha sıkı tutması
için çırağına çıkıştı. Çekiç sesleri daha sık ve yüksekten gelmeye devam etti.
Demir tavında dövülüyordu. Amca oğlum Osman evinin demir kapısını gıcırtı ile açtı. İri yarı cüsseli
bedeni ile tam ışımayan balkonunda silüet halinde göründü. Ama ben O’na
gözükmesem iyi olur. Bakarsın konuşmaya tutar beni. Havamda değilim ve hiç uyuyamadığımı da
O'na şimdi anlatmakta zorlanacağım. Daha sonra hal ve hatırını sormayı ihmal etmem. Osman kapısının menteşelerini de neden yağlamaz ki, her
sabah aynı gıcırtıyla uyandırıyor bizi. Bu gıcık gürültüden kendisi hiç mi rahatsız olmuyor? İyisi mi bir
ara kendisine hatırlatayım.
Bahçenin kapı kısmında yüzlerce karınca sağ ve sol yanlarını dikkatlice
kontrol edip, teker teker yer altındaki yuvalarından çıktılar. Güneşten gözleri
kamaşmış olmalılar. Güzergahlarına doğru uzun bir konvoy oluşturdular. Bir
kısım karınca dönüş yolunda görünmeye başladı. Ağızlarında kendileri kadar
büyük birer buğday tanesiyle yavaş yavaş yer altındaki kilerlerine doğru
indiler. Hayat alabildiğine güzel.
Dünyada var olan her şey şaşılacak kadar iç içe ve birbiriyle görünmeyen
üst üste kör düğümlerle bağlı. Dünya bir bütünlük içinde. İnsan yaşamının arıların
varlığına bağlı olması bunun en iyi örneği. En güzeli de kalpler arasında var
olan bağ. Neşet Ertaş’ın dediği gibi; “Kalpten kalbe bir yol vardır. Görülmez.”
Kalpler arasında görülemeyen bu yollar ne denli çoğalırsa, dünyamıza da barış
ve güzellik o yoğunlukta hakim olacaktır.
Ben
de ayaklanayım artık. Varıp abdest alayım. Vakti gelmişken sabah namazına durayım. Sonra da yatağıma
döneyim. Bir iki saat uyuyabilirsem, bana yeter de, artar da. Dünya nasıl da baş
döndüren bir hızla tur atıyor. Hayat hiç duraksamadan, dönen bir fabrika bandı gibi süreklilikle devam ediyor. Büyükcamili
de bu gezegende edindiği mütevazi hacmi ile birlikte dönüyor. Bunca yıldır ilk kez doğup büyüdüğüm
köyü dinlemeyi akıl ettim. İnsanlara, kuşlara, böceklere, karıncalara, arılara,
kaplumbağalara, horozlara, kirpilere, kurtlara, eşeklere, ağaçlara ve bitkilere kulak verdim.
Dünyanın seslerini ayrı ayrı can kulağıyla dinledim. Fırsat buldukça sizler de dinleyin derim. Büyükcamili
ile birlikte kendimi de dinlemeyi ihmal etmedim. Dinliyorum ve her şeyi daha iyi anlıyorum.
Amsterdam, 5 Nisan 2017
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
KORKU
KORKU “Elimde değil Olric! Ne efendimiz? Elleri Olric elleri…” Oğuz Atay - Tutunamayanlar Fırtınalı bir denizin da...
-
HECİBANLARIN HİCRETİ Çetin geçen bir kış mevsiminin ardından; tüm güzelliği ve bereketiyle kendisini iyiden iyiye hisset...
-
VELVEL DERESİ Yıllar önce köy irisi, kasaba küçüğü büyüklüğünde, Bâlâ ilçesine bağlı bozkırın meşhur beldesi Kesikköprü ’ye ko...
-
TOHUM Camili Köyü'nde ve dünyanın diğer pek çok diyarında tan yeri bir kez daha aynı anda ağardı. Şafakla birlikte sök...